Του ΛΕΩΝΙΔΑ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗ
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο δολοφόνος παραμένει, πρώτος – πρώτος μάλιστα, στο πλήθος παρατηρώντας το πτώμα. Είναι η πρώτη φορά όμως που συνεχίζει να κρατάει την καπνισμένη κάνη, όλοι τον αναγνωρίζουν και όλοι συνεχίζουν αμέριμνοι να σχολιάζουν τη δολοφονία και τις αδυναμίες του θανόντα!
Ο κατά συρροή δολοφόνος δεν είναι άλλος από την Γερμανία και το πτώμα αυτή τη φορά ανήκει στην Ιρλανδία.
Ο (ξεδοντιασμένος πλέον) κέλτικος τίγρης κατέλαβε για μια ακόμη φορά τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων την προηγούμενη εβδομάδα με αφορμή την άνοδο των επιτοκίων διαπραγμάτευσης των 10ετών κρατικών ομολόγων του την Πέμπτη 11 Νοέμβρη σε επίπεδα ρεκόρ, στο 9,24%, που δεν είχαν παρατηρηθεί ποτέ άλλοτε όσα χρόνια η Ιρλανδία βρίσκεται στη ζώνη του ευρώ. Το ίδιο ακριβώς σημειώθηκε την ίδια μέρα επίσης με τα ισπανικά, τα ιταλικά και τα πορτογαλικά ομόλογα! Άνοδος των επιτοκίων διαπραγμάτευσής τους σε ύψη ρεκόρ, ταυτόχρονη πτώση της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ έναντι του δολαρίου, λόγω των ανησυχιών για τη συνοχή της ευρωζώνης, και όργιο κάθε άλλο παρά αβάσιμων φημών ότι η Ιρλανδία ετοιμάζεται να ακολουθήσει τον πύρινο δρόμο της Ελλάδας προσφεύγοντας στον μηχανισμό στήριξης Βρυξελλών και ΔΝΤ.
Ευρωζώνη δύο ταχυτήτων
Το κρίσιμο ερώτημα όμως αφορά την αιτία που προκάλεσε αυτή τη φορά την άνοδο των επιτοκίων. Πίσω από την εκρηκτική αύξηση των επιτοκίων στη δευτερογενή αγορά ήταν το Βερολίνο! Οι Γερμανοί είναι οι ηθικοί αυτουργοί για την αναζωπύρωση της κρίσης χρέους της ευρωζώνης, την ώθηση των περιφερειακών χωρών της στο χείλος της καταστροφής και την δημιουργία μιας ευρωζώνης δύο ταχυτήτων! Τα γεγονότα μιλούν από μόνα τους. Το προηγούμενο Σαββατοκύριακο 6-7 Νοέμβρη, όταν η Ελλάδα ζούσε τον πυρετό του πρώτου γύρου των περιφερειακών εκλογών, μιλώντας ο γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, στο εβδομαδιαίο πολιτικό περιοδικό Der Spiegel έκανε για πρώτη φορά γνωστές ορισμένες διευκρινιστικές λεπτομέρειες σχετικά με το γερμανικό σχέδιο «ελεγχόμενης χρεοκοπίας» που θα αποφασιστεί (θα επικυρωθεί καλύτερα) τον Δεκέμβρη στη Σύνοδο Κορυφής των 27 ηγετών της ΕΕ. Ειδικότερα μιλούσε για μια διαδικασία δύο σταδίων. Το πρώτο στάδιο το γνωρίσαμε καλά στην Ελλάδα. Προβλέπει την επιβολή αιματηρών μέτρων λιτότητας. Το δεύτερο στάδιο περιλαμβάνει την αναδιάρθρωση του χρέους με την υποτίμηση μέρους της αξίας των ομολόγων που έχουν εκδοθεί και η οποία θα βαρύνει τους πιστωτές. Οι κάτοχοι δηλαδή των ομολόγων θα χάνουν ένα εκ των προτέρων γνωστό ποσοστό της ονομαστικής αξίας τους και ως αντάλλαγμα ο εκδότης θα τους εγγυάται την αποπληρωμή του υπολοίπου. Ο γερμανός υπουργός μάλιστα για να καθησυχάσει τις αγορές τόνισε ότι η συγκεκριμένη πρόβλεψη, η «ρήτρα χρεοκοπίας» θα περιληφθεί στις εκδόσεις που θα γίνουν μετά το 2013. Δεν επηρεάζεται επομένως η αξία των ομολόγων που είναι ήδη σε κυκλοφορία, με βάση τους δικούς τους ισχυρισμούς, πάντα. Επομένως κατά τον γερμανό υπουργό δεν γεννάται λόγος ανησυχίας σήμερα.
Αυτοεκπληρούμενη προφητεία η άνοδος των επιτοκίων
Στην πράξη έγινε το εντελώς αντίθετο που ήταν και το αναμενόμενο: η γερμανική δήλωση οδήγησε σε έκρηξη το κόστος δανεισμού και τα επιτόκια. Συγκεκριμένα, αμέσως μετά την σχετική δήλωση το βρετανικό γραφείο συμψηφισμού πράξεων επί ομολόγων LCH.Clearnet, που κατέχει ηγετική θέση στον κλάδο, απαίτησε από τράπεζες και θεσμικούς επενδυτές που ήθελαν να χρησιμοποιήσουν ιρλανδικά ομόλογα ως «καλύμματα» σε πράξεις επαναγοράς για άντληση ρευστού την πληρωμή ενός επιπλέον περιθωρίου ύψους 15%! Αυτή η απαίτηση προκάλεσε κύμα μαζικών πωλήσεων στα ιρλανδικά ομόλογα. Δηλαδή, πολύ πριν οριστικοποιηθεί η πρόταση της Γερμανίας, η αγορά ήδη προσδιόρισε το επιπλέον ασφάλιστρο κινδύνου για τα ιρλανδικά ομόλογα στο 15% τινάζοντας την αγορά στον αέρα και οδηγώντας την Ιρλανδία στο χείλος της καταστροφής. Καθόλου τυχαίο δεν είναι πως οι διαβεβαιώσεις που ακολούθησαν από τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μανουέλ Μπαρόζο, ότι αν η Ιρλανδία ζητήσει στήριξη υφίστανται διαδικασίες να την υποστηρίξουν, έπεσαν στο κενό, δεν μπόρεσαν δηλαδή να οδηγήσουν σε αποκλιμάκωση τα επιτόκια. Εξ ίσου άσφαιρες αποδείχθηκαν και οι διαβεβαιώσεις του ιρλανδού υπουργού Οικονομικών ότι μέχρι τον Ιούλιο του 2011 η Ιρλανδία δεν αντιμετωπίζει χρηματοδοτικές ανάγκες, δεν έχει επομένως ανάγκη προσφυγής στις αγορές. Το πρόβλημα δεν υπήρχε στο Δουβλίνο, αλλά στο Βερολίνο! Η αντίδραση των αγορών προκλήθηκε από το ερέθισμα που δέχτηκαν από τα γερμανικά εμπρηστικά στο περιεχόμενό τους σχέδια και όχι από κάποια εξέλιξη που σχετίζεται με την ιρλανδική οικονομία.
Τα παραπάνω, πέρα για πέρα οφθαλμοφανή, διατυπώθηκαν ωμά και στον διεθνή Τύπο. Δήλωνε για παράδειγμα ευρωπαίος πολιτικός στους Financial Times που δεν αποκάλυπταν το όνομα του στις 9 Νοέμβρη, δύο μέρες δηλαδή πριν κορυφωθεί η αύξηση των επιτοκίων: «Είναι εμφανές ότι τα πράγματα έχουν επιδεινωθεί από την 29η Οκτώβρη (σ.σ. ημέρα ολοκλήρωσης της συνόδου κορυφής της ΕΕ). Δεν είμαι σίγουρος για το κατά πόσο έχουν γίνει εξ ολοκλήρου κατανοητές οι επιπτώσεις των γερμανικών θέσεων. Ανοίγουν την πόρτα στους βραχυπρόθεσμους επενδυτές να πραγματοποιήσουν μια πραγματική δολοφονία»! Το ίδιο υποστήριζε επίσης στους Financial Times δύο μέρες μετά διακεκριμένος αρθρογράφος τους: «Δυστυχώς για το Δουβλίνο η Γερμανία έκανε σαμποτάζ στη μηχανή του χρήματος, επιμένοντας οι μελλοντικές χρεοκοπίες να επιφέρουν απώλειες στους κατόχους ομολόγων. Τίποτε ακόμη δεν έχει κριθεί και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ασκεί πιέσεις κατά του Βερολίνου. Αλλά οι κάτοχοι ομολόγων δικαιολογημένα ανησυχούν. Αν η Γερμανία κάνει το δικό της, τότε τα αυτόματα κουρέματα θα γίνουν αυτο-εκπληρούμενες προφητείες: κλυδωνιζόμενα κράτη που ζητούν δανεικά θα γίνονται στόχος επιθέσεων από βραχυπρόθεσμους πωλητές που θα εξασφαλίζουν κέρδη όταν το κράτος στοχεύει να χρεοκοπήσει»!
Επιταχύνεται η αναδιάρθρωση χρέους
Τα συμπεράσματα εξάγονται σχεδόν αυτόματα. Η διαδικασία «ελεγχόμενης χρεοκοπίας» που επιχειρεί να θεσπίσει η Γερμανία δεν αφορά το 2013, όταν λήγει η ισχύς του υπάρχοντος μηχανισμού που δημιουργήθηκε τον Μάιο, όπως δηλώνουν οι εκπρόσωποι της ΕΕ και πολύ πιθανό τυπικά να αναφερθεί στο κείμενο των αποφάσεων. Οι σχετικές διαβεβαιώσεις του Σόιμπλε και της Μέρκελ, με βάση τις οποίες δεν τίθεται ζήτημα αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους το αμέσως επόμενο διάστημα, αποδείχτηκαν ήδη κενό γράμμα. Η υπογραφή των διατάξεων τον Δεκέμβρη θα επιταχύνει με ρυθμό απρόβλεπτο τις εξελίξεις οξύνοντας άμεσα τα προβλήματα χρηματοδότησης των δανειακών αναγκών των υπερχρεωμένων κρατών-μελών της ευρωζώνης και φέρνοντας πολύ κοντά το ενδεχόμενο της χρεοκοπίας, δηλαδή αναδιάρθρωσης του χρέους με ευθύνη των τραπεζών. Το άμεσο αποτέλεσμα της ρήτρας χρεοκοπίας που θα ενσωματώσει η ίδια η αγορά με τους δικούς της ληστρικούς όρους στα ομόλογα των υπερχρεωμένων χωρών θα είναι η εκτίναξη των επιτοκίων στα επίπεδα που βρίσκονταν πριν την ένταξη στο ευρώ. Με τη μία επομένως εξανεμίζεται ένα σημαντικότατο, αν όχι το μοναδικό, όφελος από την υιοθέτηση του κοινού νομίσματος: τα φθηνά επιτόκια. Άλλωστε, η μείωσή τους δεν ήταν το ισχυρότερο επιχείρημα του Κώστα Σημίτη το 2000 όταν πρόβαλε την ένταξη στην ευρωζώνη ως το μαγικό ραβδί που θα λύσει όλα τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας; Τώρα ποιο θα είναι το θέλγητρο που θα καθιστά συμφέρουσα την παραμονή στην ευρωζώνη και την ΕΕ, όταν αποδεικνύεται παράγοντας επιδείνωσης των οικονομικών αντιθέσεων και ανισορροπιών;
Νέο πρόγραμμα λιτότητας
Επιστρέφοντας στην Ιρλανδία, εντύπωση επίσης προκαλεί, πέραν της ανοχής που έχουν εξασφαλίσει οι κατά συρροή γερμανοί «οικονομικοί δολοφόνοι», και η κατάφωρη κοινωνική αδικία που συντελείται στο εσωτερικό της Ιρλανδίας. Αν αφορμή για την τελευταία αύξηση των επιτοκίων δανεισμού αποτέλεσαν τα αυτοκρατορικά σχέδια της Γερμανίας που επιχειρεί να αλώσει την Ευρώπη με όχημα το ευρώ, η αιτία των δημοσιονομικών της ανισορροπιών βρίσκεται στις τράπεζες. Το έχουμε ξαναγράψει: Το δημόσιο χρέος της Ιρλανδία το 2007 κυμαινόταν στο 28% του ΑΕΠ, το 2008 στο 37% και πέρυσι, το 2009, έφθασε στο 58%. Η αιτία πίσω από τον διπλασιασμό του σε δύο χρόνια εντοπίζεται στην απόφαση της ιρλανδικής κυβέρνησης τον Σεπτέμβρη του 2008 να εγγυηθεί την βιωσιμότητα όλων των τραπεζών. Μια απόφαση που στοίχισε στην Ιρλανδία των 4,5 εκ. ανθρώπων με ένα ΑΕΠ που έχει συρρικνωθεί στα 160 δις. ευρώ (από 190 δις. πέρυσι) τουλάχιστον 72 δις. και την μετατροπή του δημοσιονομικού πλεονάσματος ύψους 27% του ΑΕΠ σε έλλειμμα ύψους 32%! Καμία άλλη χώρα της ευρωζώνης δεν εμφανίζει σήμερα τόσο υψηλό έλλειμμα. Εξ ολοκλήρου δε οφείλεται στον τραπεζικό τομέα και δη σε μία συγκεκριμένη τράπεζα, την Anglo Irish Bank, που αποδεικνύεται μαύρη τρύπα με κάθε πρόγραμμα αναπλήρωσης κεφαλαίου της να το υποδέχεται νέα ανακοίνωση για αυξημένες επισφάλειες και νέες παραγραφές μη εξυπηρετούμενων δανείων που καθιστούν αναγκαίο ένα νέο πρόγραμμα αναπλήρωσης κεφαλαίου. Ενώ λοιπόν οι τράπεζες βούλιαξαν τα δημόσια οικονομικά, το κόστος μεταφέρεται στους φορολογούμενους. Ούτε ένα, ούτε δύο, αλλά τρία προγράμματα λιτότητας έχουν επιβληθεί μέχρι στιγμής και είναι στα σκαριά και τέταρτο, ύψους 15 δις. ευρώ, το οποίο θα ανακοινωθεί από μέρα σε μέρα, εάν φυσικά δεν πέσει η κυβέρνηση (που στηρίζει την πλειοψηφία της σε 3 μόνο έδρες) κάτω από τη λαϊκή κατακραυγή…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου