Το μαύρο σενάριο για την εξεύρεση 300 δις ευρώ

Όταν πριν από 200 χρόνια το νεοσύστατο ελληνικό κράτος, βρισκόμενο σε απελπιστική οικονομική κατάσταση, στράφηκε στην Ευρώπη προς αναζήτηση δανεικών κεφαλαίων, οι έμποροι χρέους έθεσαν για πρώτη φορά σε λειτουργία έναν τύπο ομολόγων που είχαν κατασκευαστεί μερικές δεκαετίες νωρίτερα, τα οποία ονομάζονταν ʽκαλυμμέναʼ.  Επρόκειτο για δάνεια που διέπονταν από μία ειδική νομοθεσία εξαιρετικά ευνοϊκή για τους δανειστές, οι οποίοι, μεταξύ άλλων, καλύπτονταν επί του συνόλου του δανείου τους προς την Ελλάδα με εμπράγματες ασφάλειες επί της δημόσιας περιουσίας και είχαν την άδεια να εποπτεύουν την ελληνική οικονομία και να αποφασίζουν πώς θα γινόταν η διαχείριση των δημόσιων οικονομικών με τρόπο τέτοιο ώστε να εξασφαλίζονταν πρώτα η αποπληρωμή των δόσεων των δανείων και έπειτα οτιδήποτε άλλο, όπως δαπάνες για την άμυνα, για δημόσια έργα, για την υγεία κλπ.

Στην Ελλάδα του σήμερα συμβαίνει κάτι παρόμοιο, με το μηχανισμό στήριξης να αποτελεί στην ουσία του ένα μηχανισμό μεταφοράς του ελληνικού χρέους από τις τράπεζες προς το ΔΝΤ, την ΕΚΤ και τα κράτη της ΕΕ με την παράλληλη μετατροπή του ελληνικού χρέους από διεπόμενο από το ελληνικό δίκαιο σε διεπόμενο από το αγγλικό και από ελεύθερο από εμπράγματες ασφάλειες επί του ελληνικού δημοσίου σε επιβαρυμένο με αυτές αλλά και με την άδεια στους νέους δανειστές της Ελλάδας να διαχειρίζονται τα οικονομικά της έτσι ώστε να εξασφαλίζουν ότι οι αποπληρωμές των δόσεων θα γίνονται κανονικά.

Αν οι δόσεις πληρώνονται στην ώρα τους η Ελλάδα θα μπορεί να παραμένει στην αγκαλιά του μηχανισμού στήριξης. Ωστόσο κάτι τέτοιο δεν είναι δεδομένο ότι θα συμβεί καθώς το ελληνικό χρέος αυξάνεται αντί να μειώνεται και θα ανέρχεται στα 400 δις ευρώ μέχρι το 2012 (στοιχεία από το Bloomberg) ενώ, ήδη, σήμερα οι δόσεις της Ελλάδας ανέρχονται στα 4 δις ευρώ μηνιαίως, ποσό το οποίο είναι υπέρογκο. Επιπλέον και ως γνωστό, η Ελλάδα δεν ελέγχει το νόμισμα της ώστε να μπορεί να το υποτιμήσει, δεν έχει πρόσβαση στις αγορές κεφαλαίων ώστε να αναχρηματοδοτήσει το χρέος της, ταλανίζεται από τον υψηλότερο πληθωρισμό στην Ευρώπη, το μεγαλύτερο αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης, ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας ενώ τρέχει ένα δημοσιονομικό πρόγραμμα με τα σκληρότερα μέτρα που έχουν ληφθεί ποτέ σε χώρα εν καιρώ ειρήνης τουλάχιστον από το 1980 (σύμφωνα με στοιχεία του ΔΝΤ).

Έτσι, ένα σενάριο που δε μπορούμε σε καμία περίπτωση να αποκλείσουμε είναι αυτό που θέλει τις ανάγκες της Ελλάδας για δανεικά κεφάλαια να αυξάνονται στα επόμενα χρόνια την ώρα που η ικανότητα της για αποπληρωμή των δανειακών της υποχρεώσεων θα μειώνεται.

Όταν η Ρωσία είχε βρεθεί σε ένα λιγότερο ασφυκτικό οικονομικό και χρηματοπιστωτικό περιβάλλον από αυτό στο οποίο βρίσκεται η Ελλάδα σήμερα, αναγκάστηκε να πουλήσει 20 από τις 27 χιλιάδες δημόσιες επιχειρήσεις της περίπου στο 10% της πραγματικής τους αξίας (μεταξύ του 1993 και 1995) αλλά ακόμη και έτσι δε μπόρεσε να αποτρέψει την χρηματοπιστωτική κρίση που τη χτύπησε λίγα χρόνια αργότερα, φτάνοντας την στα όρια της πτώχευσης. Μα ακόμη και αν η Ελλάδα αποφασίσει να πουλήσει σε τιμή ευκαιρίας όλες τις δημόσιες επιχειρήσεις, τα χρήματα που θα συγκεντρώσει είναι ελάχιστα μπροστά σε αυτά που απαιτούνται για να βγει από την κρίση στην οποία έχει επέλθει.

Υπάρχει, όμως, κάτι άλλο το οποίο θα μπορούσε να βγάλει προς πώληση και σύμφωνα με πληθώρα στοιχείων που έχουν δει το φως της δημοσιότητας από το Νοέμβριο του 2009 μέχρι σήμερα αλλά και με στοιχεία από πρόσφατη έρευνα του Bloomberg αυτό είναι δημόσια γη και ελληνικά νησιά που ανήκουν στο κράτος, η συνολική αξία των οποίων φτάνει τα 300 δις ευρώ. Και πριν βιαστεί κανείς να σκεφτεί ότι δεν υπάρχει περίπτωση ποτέ η Ελλάδα να προβεί σε μία τέτοιου είδους πώληση είναι καλό να λάβει υπόψη του ότι, ήδη, από τον Ιανουάριο του 2010 έχουν γίνει σχετικές δηλώσεις από Έλληνες ιθύνοντες που επιβεβαιώνουν την ύπαρξη τέτοιας πρόθεσης, ενώ μετά την υπογραφή της συμφωνίας για το μηχανισμό στήριξης οι δανειστές της Ελλάδας έχουν, πλέον, το δικαίωμα να βγάλουν μόνοι τους αυτήν την κρατική περιουσία προς πώληση προκειμένου να εισπράξουν τα χρήματα που της έχουν δανείσει, σε περίπτωση που η Ελλάδα καθυστερήσει στην αποπληρωμή των δόσεων των δανείων της.

Και αν τελικά το σενάριο αυτό επιβεβαιωθεί και η Ελλάδα αναγκαστεί να πουλήσει δημόσια γη και ελληνικά νησιά προκειμένου να ξεπληρώσει τους δανειστές της, το κακό που θα την έχει χτυπήσει θα είναι διπλό καθώς από τη μία θα έχει χάσει για πάντα εδάφη της και από την άλλη θα τα έχει δώσει σε τιμή ευκαιρίας μέσα σε ένα καθεστώς οικονομικής απελπισίας. Το χειρότερο όλων, ωστόσο, θα είναι αν μία τέτοια κίνηση βρει έρεισμα στο λαό, ο οποίος όντας σε κατάσταση εξαθλίωσης αποδεχτεί κάτι που μέχρι τότε θα θεωρούσε αδιανόητο.

Πάνος Παναγιώτου, Διευθυντής Ελληνικής Κοινότητας Τεχνικής Ανάλυσης,

πηγή