του Μενέλαου Γκίβαλου*
Mέσω των, στρατηγικής ση-μασίας, επιλογών του Μνη-μονίου και της άσκησης της εξουσίας από την υπερ-κυβέρνηση του ΔΝΤ και της τρόικας αναδιατάσσεται, ή ορθότερα ξαναχαράσσεται, ο οικονομικός / παραγωγικός, ο κοινωνικός αλλά και ο πολιτικός «χάρτης» της χώρας.
Η ουσιαστική απόσυρση, ή καλύτερα η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ, της κυβέρνησης από τις βασικές επιλογές έχει οδηγήσει τη χώρα και την κοινωνία σε μια διαδικασία ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΠΟΡΡΥΘΜΙΣΗΣ. Η απουσία εθνικού σχεδίου εξόδου από την κρίση επιτρέπει την ανάπτυξη κάθε είδους αυθαίρετων και ανορθολογικών επιλογών που διακυβεύουν κυριολεκτικά τις τύχες της χώρας μας.
Για ποια ανάπτυξη μιλάμε; Όταν η τόσο σημαντική αυτή στρατηγική αντικαθίσταται σήμερα από «αλά καρτ» επενδύσεις από την Κίνα, το Κατάρ και ό,τι άλλο προκύψει, τις οποίες μάλιστα διαπραγματεύεται ο αρμόδιος «αλά καρτ» υπουργός… Μια διαδικασία χωρίς εθνικό σχέδιο ανάπτυξης, χωρίς παραγωγικούς στόχους, χωρίς έλεγχο, χωρίς όρους. Ένα είδος επενδυτικής «εργολαβίας» που ανατίθεται περίπου «εν λευκώ» στους «ενδιαφερόμενους».
Μέσα από τέτοιου είδους επιλογές η χώρα όχι μόνο δεν οδηγείται στην έξοδο από την κρίση, αλλά μετατρέπεται η ίδια σ’ ένα ιδιότυπο «εμιράτο», όπου κυριαρχεί η αυθαιρεσία και η πλήρης απουσία κανόνα και σχεδιασμού. Φαίνεται ότι η κυβέρνηση συγχέει τη χώρα μας με κάποια ποδοσφαιρική ομάδα, όπως η Μάντσεστερ Σίτι, που τη διαχειρίζονται κάποιοι εμίρηδες…
Ο κανόνας, το Δίκαιο, οι συνταγματικές διατάξεις, το ίδιο το Κοινοβούλιο, υφίστανται ήδη τις συνέπειες της νέας οδυνηρής πραγματικότητας. Γιατί τώρα αναδύεται και επιβάλλεται το «Δίκαιο» του νεοφιλελεύθερου προτύπου της Αγοράς, που αγνοεί, περιθωριοποιεί ή και ακυρώνει το περιεχόμενο των δικαιικών και πολιτειακών μας θεσμών.
Αυτή την αντίληψη, άλλωστε, νομιμοποιούν σε θεωρητική βάση εμβληματικές μορφές του νεοφιλελεύθερου προτύπου, όπως ο R. Nozick και ο F.A. Hayek, όταν μάλιστα ο τελευταίος ισχυρίζεται ότι «η δημοκρατία δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά μέσον: ένα ωφελιμιστικό στρατήγημα» που συντελεί στη διασφάλιση του ύψιστου πολιτικού στόχου: της ελευθερίας (του οικονομικού πράττειν).
Το Δίκαιο της δημοκρατικής κοινωνίας συγκρούεται και αντικαθίσταται σταδιακά από το Δίκαιο των μηχανισμών της Αγοράς και του απηνούς ανταγωνισμού. Κι όπως επισημαίνει ο K. Marx (Η’ Τμήμα του Κεφαλαίου), στις περιπτώσεις αυτές επικρατεί η βία, δηλαδή, το δίκαιο του ισχυρού…
Μέσα από την ίδια ιστορική διαδικασία και η Πολιτική της Αγοράς, δηλαδή οι στόχοι και οι επιλογές των οικονομικών / χρηματοπιστωτικών συμφερόντων, αποδυναμώνει, ακυρώνει και απαξιώνει τους πολιτικούς θεσμούς, τα κόμματα, το ίδιο το κοινωνικό / αξιακό περιεχόμενο της Πολιτικής.
Ο πολιτικο-ιδεολογικός λόγος των κομματικών φορέων αντικαθίσταται από το ΛΟΓΟ της ΑΓΟΡΑΣ. Αυτή ακριβώς η ιστορική πορεία έκπτωσης έχει οδηγήσει τα κόμματα της διακυβέρνησης να «επικοινωνούν» με την Πολιτική μέσω των Εξεταστικών Επιτροπών, μέσω των σκανδάλων, των καταγγελιών για διαφθορά και διαπλοκή. Χωρίς όμως πολιτικο-ιδεολογικό «κέντρο βάρους», χωρίς οργανική σχέση με την κοινωνία και τις ανάγκες της, τα κόμματα καθίστανται «εργαλεία», χειραγωγούμενοι θεσμοί, στα χέρια των οικονομικών συμφερόντων τα οποία ασκούν στην ουσία την Πολιτική.
ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ και Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ συνιστούν μια νέα, επώδυνη για τη Δημοκρατία, πραγματικότητα. Εάν η μια πλευρά της κρίσης οδηγεί στη διάλυση της μεσαίας τάξης και στη διαμόρφωση ενός νέου κοινωνικού «σκηνικού», όπου άτομα και κοινωνικές ομάδες επιδίδονται σταδιακά σ’ έναν εσωτερικό ανταγωνισμό, σ’ έναν αγώνα επιβίωσης, η άλλη πλευρά αφορά στην κρίση ενός ιστορικού πολιτισμού, ενός πολιτικού πολιτισμού που στηρίχθηκε στις δημοκρατικές αρχές, στην κοινωνική δικαιοσύνη, στις συλλογικές ταυτότητες, στις κοινωνικές και ανθρωπιστικές αξίες.
Το ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ και οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές σαρώνουν σήμερα την ιστορική αυτή πολιτιστική κληρονομιά, ενώ ο πνευματικός κόσμος είτε παρατηρεί αδιάφορος, ενσωματωμένος κι αυτός στις δομές του συστήματος, είτε αποσύρεται στη σιωπή του. Κι αυτό είναι ίσως το πιο χαρακτηριστικό δείγμα της κρίσης.
* Ο Μενέλαος Γκίβαλος είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου