Οριζοντίως και καθέτως.

του Πολυμέρη Πόλιου*

Όταν σε ένα κοινωνικοοικονομικό σύστημα δεν υπάρχουν δομές και θεσμοί να λειτουργούν με στοιχειώδη ορθολογιστικούς όρους, τότε, όταν θέλεις να πάρεις έκτακτα μέτρα, όπως νέα οικονομικά για να μαζέψεις ένα χρηματικό ποσό, αυτομάτως λειτουργείς οριζοντίως με αποτέλεσμα να δημιουργείς μικρές μέχρι τεράστιες κοινωνικές αδικίες.

Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση του φόρου ακινήτων μέσω του λογαριασμού της ΔΕΗ. Οριζοντίως λειτούργησε η κυβέρνηση και όποιον πάρει ο χάρος. Έτσι ισχύει ο άγραφος νόμος οι πολλοί να πληρώνουν για τους λίγους.

Είπε η τρόικα στην κυβέρνηση να μειώσει τους δημόσιους υπαλλήλους και αυτοί, με την «αποτελεσματικότητα» που πάντα τους διακρίνει ενήργησαν άμεσα και πάλι οριζοντίως εφευρίσκοντας την «εφεδρεία». Καλοί – κακοί υπάλληλοι στον … Αγιο Παντελεήμονα.

Τι μας δείχνουν τα οριζόντια μέτρα;

Στην περίπτωση των λογαριασμών της ΔΕΗ την έλλειψη ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων στον κρατικό μηχανισμό ώστε οι τυχόν νέοι φόροι να είναι όσο το δυνατόν δικαιότεροι. Στην ουσία μιλάμε για την έλλειψη τοπικών φόρων* γνωστών σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες. Η απουσία αυτών σημαίνει «μερική» τοπική αυτοδιοίκηση λόγω έλλειψης εσόδων και εξάρτησης από το κράτος των Αθηνών.

Παρ’ όλα αυτά τις τελευταίες μέρες στη Βουλή, με την ευκαιρία της συζήτησης του προϋπολογισμού 2012, ακούσαμε τους κυβερνώντες να λένε ότι τον τελευταίο καιρό έγιναν σ’ αυτόν τον τόπο όσα δεν έγιναν τις τελευταίες δεκαετίες! Ακούς και δεν καταλαβαίνεις τι εννοούν. Εδώ τόσες δεκαετίες δεν μπόρεσαν να δημιουργήσουν μια βάση δεδομένων ώστε την απαιτούμενη στιγμή να εφαρμοστούν δίκαιοι τοπικοί φόροι και όχι χαράτσια. Τα χαράτσια είναι οριζόντια ενώ οι τοπικοί φόροι συνίστανται από οριζόντιες και κάθετες μεταβλητές (πίνακας), όπως ένα σταυρόλεξο με τα κουτάκια του. Οι τοπικοί φόροι ορίζονται από τις τοπικές κοινωνίες που καθορίζουν τις μεταβλητές και έτσι είναι  αποδεκτοί από τους πολίτες των τοπικών κοινωνιών που τις εφαρμόζουν.

Στην περίπτωση της εφεδρείας το νέο οριζόντιο μέτρο για μείωση των δημοσίων υπαλλήλων έρχεται σε αντιδιαστολή με το μέτρο της αξιολόγησης, απαραίτητο για την καλλίτερη  λειτουργία του δημοσίου.

Θα μου πείτε «τι τα λες τώρα αυτά, εδώ χανόμαστε…». Μα χανόμαστε γιατί τα παραπάνω αυτονόητα για την εύρυθμη λειτουργία του κράτους δεν έγιναν στο παρελθόν και φθάσαμε στην σημερινή κατάσταση. Οι εντός της Βουλής άλλα ισχυρίζονται αλλά και εμείς έχουμε το δικαίωμα να διαφωνούμε και να υποδεικνύουμε τα αυτονόητα για άλλες κοινωνίες, με θεσμούς και δομές, με κριτήρια οριζόντια και κάθετα.

Δυστυχώς για τη χώρα μας κατά τις τελευταίες δεκαετίες οι οικονομολόγοι, στις σπουδές, υπουργοί Οικονομικών δεν ήξεραν τι σημαίνει τοπικός φόρος ή αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων. Θα μου πείτε αυτοί δεν ήξεραν ότι η οικονομία της χώρας ήταν στον αέρα και ζούσε με δανεικά χωρίς να παράγει. Δηλαδή είχαμε μία εικονική οικονομία εν δυνάμει σε δουλεία.

Αυτό ήταν τότε το θαύμα της εκσυγχρονιζόμενης και αναπτυσσόμενης ελληνικής οικονομίας. Μόνο που η ανάπτυξη, για την ακρίβεια η μεγέθυνση, ήταν μόνον οριζόντια (70% του εργατικού δυναμικού πήγε στις υπηρεσίες, δηλαδή καθιστοί) και λίγο κάθετη (δηλαδή στην παραγωγή και όρθιοι).

* αναλυτικά αναφέρομαι στο βιβλίο μου Η Ελεύθερη Οικονομία της Κλεπτοκρατίας

πηγή