Η ΣΤΕΊΡΙΔΑ ΚΑΙ ΤΟ ΣΤΕΊΡΙ ΣΤΟ WORDPRESS.COM

Τρίτη 14 Ιουνίου 2011

Καταστροφικός ο δρόμος του μνημονίου


ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ Χ. ΧΡΥΣΟΓΟΝΟΥ,
καθηγητή Νομικής ΑΠΘ
Τα πανίσχυρα μέσα μαζικής «ενημέρωσης» βομβαρδίζουν συστηματικά τον ελληνικό λαό με τον ισχυρισμό ότι το μνημόνιο, όσο επώδυνο κι αν είναι, αποτελεί μονόδρομο προς τη σωτηρία της χώρας από την οικονομική καταστροφή. Ο ισχυρισμός αυτός είναι αβάσιμος.Όχι απλώς μονόδρομο, αλλά ούτε καν λύση για το δημοσιονομικό αδιέξοδο της χώρας δεν αποτελεί το μνημόνιο.


Το ελληνικό δημόσιο χρέος βρίσκεται σήμερα σε επίπεδα της τάξεως του 150% του ΑΕΠ. Υπολογίζοντας ένα μέσο επιτόκιο περίπου 5% ετησίως, θα χρειαζόμασταν πρωτογενή πλεονάσματα τουλάχιστον 7,5% του ΑΕΠ απλώς και μόνο για να συντηρήσουμε το χρέος στα ίδια επίπεδα. Σε ολόκληρη τη μεταπολεμική ιστορία, το μέγιστο πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα που επέτυχε το ελληνικό κράτος ήταν 4,9% του ΑΕΠ και εκείνο για μία μόνο χρονιά, το 1994. Προς το παρόν, άλλωστε, όχι μόνο πρωτογενές πλεόνασμα δεν έχουμε επιτύχει, αλλά βρισκόμαστε ακόμη σε κατάσταση υψηλού (άνω του 3% του ΑΕΠ) πρωτογενούς ελλείμματος, στο οποίο προστίθενται και οι τόκοι, φτάνοντας το συνολικό έλλειμμα στο 10,6% του ΑΕΠ το 2010. Με άλλες λέξεις, το δημόσιο χρέος μας δεν είναι βιώσιμο. Γι’ αυτό, άλλωστε, οι «κακοί» οίκοι αξιολόγησης έχουν υποβαθμίσει τα ελληνικά ομόλογα στην κατηγορία των «σκουπιδιών» και γι’ αυτό οι κάτοχοί τους πανικόβλητοι τα εκποιούν στη δευτερογενή αγορά σε τιμές περίπου στο 50% - 60% της ονομαστικής αξίας τους (για τα πολυετή ομόλογα).
Συνεπώς, το μνημόνιο και ο μηχανισμός δήθεν «στήριξης» επιδιώκουν το ανέφικτο. Τούτο είναι, βέβαια, γνωστό τόσο στους «εταίρους» μας στην ευρωζώνη όσο και στο ΔΝΤ. Μας υποχρεώνουν όμως να κυνηγάμε χίμαιρες, προκειμένου να επιτρέψουν στα δικά τους χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να «ξεφορτωθούν» όσο μεγαλύτερο μέρος των ομολόγων μας μπορούν και να μην κινδυνεύσουν τα ίδια. Ετσι, το ελληνικό κράτος, αντί να οφείλει σε ιδιώτες (τράπεζες κ.ά.), θα βρεθεί να οφείλει κυρίως ή αποκλειστικά σε άλλα κράτη, απέναντι στα οποία είναι πολύ δυσκολότερο, τόσο από πολιτική όσο και από νομική άποψη, να αναδιαρθρώσει ή επαναδιαπραγματευθεί το χρέος απ' ό,τι απέναντι στους ιδιώτες. Από την άλλη πλευρά, για κάθε νέα δόση των δανείων που μας χορηγούν, τα κράτη - δανειστές και το ΔΝΤ απαιτούν ολοένα και σκληρότερα δημοσιονομικά μέτρα, τα οποία, με την ταχύτητα και τη «δοσολογία» αυτήν, καταλήγουν σε αργό στραγγαλισμό της ελληνικής οικονομίας συνολικά.
Το μεγαλύτερο κέρδος από την ελληνική περιπέτεια αποκομίζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία έχει διαθέσει περίπου 40 δισεκατομμύρια ευρώ στη δευτερογενή αγορά για να αγοράσει ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου ονομαστικής αξίας περισσότερο από 60 δισ. ευρώ. Στη συνέχεια, η ίδια απαιτεί από τον οφειλέτη της (και μέτοχό της!) να αποπληρώσει τα ομόλογα αυτά στη λήξη και στην ονομαστική αξία τους και του επιβάλλει επίτροπο για να διασφαλίσει τα υπερκέρδη της (αφού η ΕΚΤ είναι το ένα από τα μέλη της τρόικας). Τεράστια κέρδη αποκομίζει όμως και το καρτέλ των λίγων τραπεζών - κολοσσών, οι οποίες «πωλούν» στους κατόχους των ελληνικών ομολόγων ασφάλιστρα κινδύνου (CDS) για τα τελευταία, με τίμημα περίπου στο 1,5% της ονομαστικής αξίας τους μηνιαία.
Στην πραγματικότητα, λοιπόν, ο μηχανισμός δήθεν «στήριξης» είναι μηχανισμός τιμωρίας και εκμετάλλευσης. Αν οι «εταίροι» μας στην ευρωζώνη ήθελαν πραγματικά να στηρίξουν την Ελλάδα, θα μπορούσαν να το κάνουν μέσω μιας δημόσιας προσφοράς εκ μέρους π.χ. του νεοσύστατου «Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας» (EFSF) για τα υπάρχοντα ελληνικά ομόλογα, περίπου στις τρέχουσες τιμές της δευτερογενούς αγοράς. Θα συνέλεγαν, έτσι, το μεγαλύτερο μέρος των «παλιών» ομολόγων με μεγάλη έκπτωση επί της ονομαστικής αξίας τους. Στη συνέχεια, αυτά θα μπορούσαν να ανταλλαγούν με νέου τύπου ελληνικά κρατικά ομόλογα, συνοδευόμενα από συγκεκριμένες ρήτρες διασφάλισης (π.χ. τιτλοποίηση μελλοντικών φορολογικών και άλλων εσόδων), ισόποσα προς ό,τι θα είχε διαθέσει το EFSF για την αγορά των «παλιών» ομολόγων (κάτι ανάλογο είχε γίνει μεταξύ Μεξικού και ΗΠΑ τη δεκαετία του 1980, με τα ομόλογα Brady). Ετσι, το δημόσιο χρέος θα περιοριζόταν σε βιώσιμο ύψος και οι θυσίες του ελληνικού λαού θα είχαν ουσιαστικό αντίκρισμα για τη χώρα. Εάν οι «εταίροι» μας δεν είναι διατεθειμένοι να μας στηρίξουν, τότε η μόνη λύση είναι η μονομερής αναδιάρθρωση του χρέους (αναγκαστική ανανέωση των ομολόγων που λήγουν κάθε φορά) και ενδεχομένως, ως ύστατο καταφύγιο, η επιστροφή στη δραχμή με επίκληση έκτακτης ανάγκης κατά το άρθρο 347 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ενωσης (και με συνακόλουθη δραχμοποίηση του συνόλου του χρέους και στη συνέχεια «αυτόματη» υποτίμησή του, μαζί με τη δραχμή).
Με άλλες λέξεις, δυνατότητες λύσης από τεχνικής άποψης υφίστανται, έστω και επώδυνες. Τις λύσεις αυτές δεν έχει, όμως, το σθένος ούτε καν να τις προτείνει στους ξένους δανειστές ή στον ελληνικό λαό η κυβέρνηση, η οποία ήρθε στην εξουσία με το ψεύδος του «λεφτά υπάρχουν». Συνεχίζει, έτσι, τον καταστροφικό δρόμο του μνημονίου, που μας οδηγεί στη μετατροπή της χώρας σε... Κοσσυφοπέδιο πολυτελείας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: