Στο κλουβί με τα πειραματόζωα

ΤΟΥ ΡΟΥΣΣΟΥ ΒΡΑΝΑ

Το τυρί το είδαμε. Όχι όμως και τη φάκα. Μπήκαμε σε ένα κλουβί στο οποίο έκλειναν μέχρι τώρα μόνο τα πειραματόζωα του τρίτου κόσμου. Όχι πια. Με το δίκιο του λοιπόν ο οικονομολόγος Μπερνάρ Κοντ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μπορντό, μιλάει για μία διαδικασία «τριτοκοσμοποίησης» των λαών της Ευρώπης. Μια διαδικασία που όμως είναι βέβαιος ότι θα προσκρούσει σε κοινωνικά εμπόδια.

«Σαν ένα γιατρό που αφαιρεί τη σκωληκοειδή απόφυση σε κάθε ασθενή ανεξάρτητα από τα συμπτώματα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο χειρίζεται όλες τις χώρες με τον ίδιο τρόπο», έγραφαν οι «Τάιμς της Νέας Υόρκης» την εποχή που κατέρρεε η Αργεντινή. Η κατάρρευση της Αργεντινής το 2002, για την οποία θεωρήθηκε υπεύθυνη η πολιτική λιτότητας που επέβαλε το ΔΝΤ, καταδίκασε εκατομμύρια ανθρώπους της μεσαίας τάξης στη φτώχεια. Η χώρα δεν γλίτωσε την πτώχευση. Η αγοραστική δύναμη εκατομμυρίων οικογενειών εξανεμίστηκε, η ανεργία έγινε μαζική κι έφερε πείνα και κοινωνική αναταραχή.

Στη Βενεζουέλα το 1989 τουλάχιστον 250 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε αιματηρές διαδηλώσεις κατά του ΔΝΤ. Εκείνη τη χρονιά, εξεγέρσεις που έμειναν στην ιστορία ως «ταραχές του ΔΝΤ» συγκλόνισαν τον κόσμο. Στο Περού οι πολιτικές του ΔΝΤ ξεθεμελίωσαν το δημόσιο σύστημα υγείας. Το 1991 ξέσπασε επιδημία χολέρας. Όμως, με τις τιμές της ενέργειας 34 φορές ακριβότερες από ό,τι πριν από την επέμβαση του ΔΝΤ, δεν περίσσευαν πια στους Περουβιανούς χρήματα για να βράζουν το νερό. Κι έτσι πέθαιναν σαν τις μύγες, στη χειρότερη επιδημία χολέρας που έπληξε τη Λατινική Αμερική τον εικοστό αιώνα.

Αντίθετα με τις διακηρύξεις του ΔΝΤ, έχει πει ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς, ο πρωταρχικός του στόχος είναι να βοηθήσει τους πάμπλουτους επενδυτές να πάρουν πίσω τα λεφτά που δανείζουν στις χώρες. Το ΔΝΤ υπερβάλλει σκοπίμως τους κινδύνους που διατρέχουν οι δυτικές τράπεζες οι οποίες συναλλάσσονται με χώρες της ανατολικής Ευρώπης, σύμφωνα με τον Μόιμιρ Χαμπλ, υποδιοικητή της κεντρικής τράπεζας της Τσεχίας.

Πριν από την κρίση, το απαξιωμένο ΔΝΤ «ουσιαστικά δεν είχε πελάτες», λέει στην αυστριακή εφημερίδα «Ντερ Σταντάρντ». «Με την κρίση και τη νέα ηγεσία του Στρος-Καν, βρήκε νέα δουλειά και νέους πόρους». Όμως έρευνα που έγινε από επιστήμονες των πανεπιστημίων Γέιλ και Κέμπριτζ έδειξε πως οι αυστηροί όροι δανεισμού που επέβαλε το ΔΝΤ στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης έχουν ως συνέπεια να πεθαίνουν χιλιάδες άνθρωποι από φυματίωση, επειδή έχουν υπονομευτεί τα δημόσια συστήματα υγείας.

Σε συνέντευξή του πέρυσι στο BBC, όταν ξεσπούσαν βίαιες ταραχές στην Ισλανδία, τη Λιθουανία, τη Λετονία και τη Βουλγαρία, ο διευθυντής του ΔΝΤ Στρος Καν είχε προβλέψει πως θα ακολουθήσουν και νέες ταραχές. «Θα μπορούσε να συμβεί παντού» είχε πει. «Απεργίες που θα χειροτερέψουν. Ίσως στη χώρα μου τη Γαλλία, τη Βρετανία, ίσως στην ανατολική Ευρώπη». Όσο το ΔΝΤ θα επιμένει να βάζει ταφόπλακα στις ελπίδες των λαών, ο κατάλογος του Στρος Καν με τις εξεγερμένες χώρες θα παραμένει ανοιχτός. Είναι πολλοί οι λαοί που περιμένουν οργισμένοι στην ουρά για να δηλώσουν τη συμμετοχή τους.