Στην έξω από κάθε μέτρο και λογική πίεση που ασκείται καθημερινά πλέον από το Βερολίνο στην Αθήνα υπάρχουν πολλές αναγνώσεις και πιθανές ερμηνείες:
Πρώτον, η επικέντρωση της προσοχής στην Αθήνα, η κατάσταση της οποίας επιδεινώνεται στη δυναμική της αυτοεκπληρούμενης προφητείας -ο δικομματισμός πιέζεται σε σημείο συνθλιβής και στη συνέχεια εγκαλείται η Αθήνα για την αστάθεια του πολιτικού της συστήματος- επιτρέπει τη μετάθεση της συζήτησης για την αποτελεσματικότητα της γερμανικής συνταγής δημοσιονομικής αυστηρότητας. Είναι χαρακτηριστικός ο στρουθοκαμηλισμός της γερμανικής ηγεσίας σε σχέση με την Πορτογαλία, η οποία εξακολουθεί επικοινωνιακά να προβάλλεται ως παράδειγμα συμμόρφωσης σε αντίστιξη με την Αθήνα.
Δεύτερον, στις πλάτες της Αθήνας αποστέλλονται έμμεσα μηνύματα προς το Φ. Ολάντ, αλλά και το Μ. Μόντι πως η όποια προσαρμογή της πολιτικής του Βερολίνου θα γίνει με αντισταθμιστικές παραχωρήσεις, και ύστερα από σκληρή διαπραγμάτευση, μια προσέγγιση η οποία συνιστά από μόνη της λογική αντίφαση.
Τρίτον, η πίεση προς την Αθήνα έχει εμφανείς εσωτερικές σκοπιμότητες: Από την κομματική πειθαρχία των Χριστιανοδημοκρατών - Βαυαρών Χριστιανοκοινωνιστών στην Μπούντεσταγκ όταν θα έλθει προς έγκριση το δεύτερο πακέτο στήριξης προς την Ελλάδα, μέχρι την αποτροπή έκρηξης ανοικτής αντιπαράθεσης για τη σιωπηρή ανοχή των Μέρκελ-Σόιμπλε στην ντε φάκτο ποσοτική χαλάρωση στην οποία προχωρεί ο επικεφαλής της ΕΚΤ, Μ. Ντράγκι.
Τα παραπάνω, αθροιστικά είναι ένα επικίνδυνο παιχνίδι που έχει πάρει πλέον τη μορφή καθημερινής λιτανείας πρώτα με τη διαβεβαίωση -αυθαίρετη και αθεμελίωτη- ότι η Ευρωζώνη μπορεί να διαχειρισθεί χρεοκοπία ή ακόμη και αποχώρηση της Ελλάδας και την επισήμανση στη συνέχεια ότι η Γερμανία εργάζεται για να αποτρέψει ένα παρόμοιο ενδεχόμενο.
Πρόκειται για ένα οριακό παιχνίδι πάνω σε εύθραυστες ισορροπίες, όπου οι πιθανότητες ατυχήματος αυξάνονται καθημερινά, με τις αγορές και τους οίκους αξιολόγησης να αποτελούν τον πιο απρόβλεπτο παράγοντα και την Ιστορία να μας θυμίζει ότι τον 20ό αιώνα οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι εξερράγησαν περισσότερο ως ατυχήματα οριακών καταστάσεων κι ελιγμών, παρά ως συνειδητή επιλογή έναρξης των εχθροπραξιών τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή:
Όταν τον Ιούλιο του 1914 μετά τη δολοφονία του διαδόχου της Αυστρο-ουγγαρίας στο Σεράγεβο άρχισε να κλιμακώνεται η ένταση ανάμεσα στη Βιέννη και το Βελιγράδι με εμπλοκή της Ρωσίας, το Βερολίνο στην αρχή επεδίωξε μια διπλωματική ταπείνωση της Αγίας Πετρούπολης και στη συνέχεια απειλή προβολής ισχύος στη Γαλλία. Πολύ γρήγορα η κατάσταση ετέθη εκτός ελέγχου, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα την απάντηση της γερμανικής στρατιωτικής ηγεσίας σε ερώτημα του Κάιζερ, αν μπορεί να αναβληθεί η επίθεση μέσω Βελγίου κατά της Γαλλίας: «Τα τρένα έχουν ήδη ξεκινήσει».
Το τελευταίο δεκαήμερο του Αυγούστου του 1939 υπήρχε ένα πυρετώδες διπλωματικό παρασκήνιο -με συνεχείς διαβουλεύσεις Γαλλίας, Βρετανίας και Ιταλίας- ώστε η κρίση Γερμανίας-Πολωνίας να λυθεί στη φόρμουλα της συμφωνίας του Μονάχου του 1938, με αποδοχή δηλαδή των γερμανικών απαιτήσεων. Όπως προκύπτει από τα διπλωματικά αρχεία των εμπλεκομένων, το ατύχημα προέκυψε ανάμεσα στην ανάγκη της πολωνικής κυβέρνησης να φανεί ότι σύρεται σε διαπραγματεύσεις υπό την ασφυκτική πίεση της Βρετανίας-Γαλλίας και της απροθυμίας των κυβερνήσεων στο Λονδίνο-Παρίσι να επωμισθούν το κόστος, εσωτερικό και διπλωματικό, ενός δεύτερου Μονάχου.
Οριακό παιχνίδι
Tον 20ό αιώνα οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι εξερράγησαν περισσότερο ως ατυχήματα οριακών καταστάσεων κι ελιγμών, παρά ως συνειδητή επιλογή έναρξης των εχθροπραξιών τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου