Του Λεωνίδα Βατικιώτη
Στα αζήτητα φαίνεται να οδηγείται η γενιά εκείνων των πολιτικών που έφεραν σε πέρας όλη την βρόμικη δουλειά στα Βαλκάνια την προηγούμενη δεκαετία, αναλαμβάνοντας εκ μέρους των ΗΠΑ και της Γερμανίας την ευθύνη της διάσπασης της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας και της διαμόρφωσης του σημερινού χάρτη. Η ταχεία αποκαθήλωση του Χασίμ Θάτσι στο Κόσοβο, η παραίτηση του Μίλο Ντζουκάνοβιτς στο Μαυροβούνιο μαζί με τη σύλληψη του Κροάτη Ίβο Σάναντερ και τον διασυρμό του αλβανού πρωθυπουργού Σαλί Μπερίσα δείχνουν την πρόθεση της Ουάσινγκτον και του Βερολίνου να ξεφορτωθούν από πάνω τους αυτά τα βαρίδια δίνοντας το χρίσμα σε μια νεώτερη γενιά λιγότερο εκτεθειμένων πολιτικών.
Εγκληματίας ο Θάτσι
Εντελώς απρόβλεπτο αποδείχθηκε το μετεκλογικό πολιτικό τοπίο του Κοσόβου για τον πρωθυπουργό Χασίμ Θάτσι, ο οποίος περιέγραφε τις εκλογές της 12ης Δεκέμβρη ως σίγουρο δημοψήφισμα για το ευρωπαϊκό μέλλον του Κοσόβου. Η Ευρώπη όμως είχε άλλη γνώμη. Ενώ στο εσωτερικό του Κοσόβου οργίαζαν οι επώνυμες κατηγορίες για εκτεταμένη νοθεία του εκλογικού αποτελέσματος που έφερε τον Θάτσι στην πρώτη θέση με το 33,5% των ψήφων (την ίδια ώρα μάλιστα που το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών έκανε λόγο για εκλογές «ορόσημο στην δημοκρατική εξέλιξη του Κοσόβου»…) στο Συμβούλιο της Ευρώπης με διαφορά δύο ημερών από τις εκλογές είδε το φως της δημοσιότητας μια έκθεση που ισοδυναμεί με τον πολιτικό θάνατο του Θάτσι. Συγγραφέας της ήταν ο Ελβετός γερουσιαστής και πρώην εισαγγελέας Ντικ Μαρτί, γνωστός και από την επίσης πολύκροτη έκθεση του για τις παράνομες φυλακές της CIA όπου βασανίζονταν κατηγορούμενοι για τρομοκρατία. Τώρα, στο στόχαστρό του βρέθηκε ο εκλεκτός των ΗΠΑ πρώην οπλαρχηγός του UCK ο οποίος κατηγορείται για συμμετοχή σε εμπόριο ναρκωτικών και στη δολοφονία ανθρώπων με σκοπό να τους αφαιρεθούν ζωτικά όργανα τα οποία στη συνέχεια προσφέρονταν έναντι αδρών ανταλλαγμάτων για μεταμοσχεύσεις.
Η αποκάλυψη της έκθεσης του Ντικ Μαρτί έγινε από την βρετανική εφημερίδα Guardian, η οποία μεταξύ άλλων δημοσίευσε και τα ακόλουθα πολύ χαρακτηριστικά αποσπάσματα της: «Σε εμπιστευτικές εκθέσεις που αφορούν περισσότερο από μια δεκαετία, υπηρεσίες αφοσιωμένες στην καταπολέμηση του λαθρεμπορίου ναρκωτικών σε τουλάχιστον πέντε χώρες έχουν ονοματίσει τον Χασίμ Θάτσι και άλλα μέλη από την ομάδα του της Ντρενίτσα ότι έχουν ασκήσει βίαιο έλεγχο στο εμπόριο ηρωίνης και άλλων ναρκωτικών. Ο Θάτσι και άλλα μέλη της ομάδας του αναφέρονται συνεχώς ως “κρίσιμοι παίκτες” σε εκθέσεις μυστικών υπηρεσιών για τις μαφιόζικες δομές του οργανωμένου εγκλήματος του Κοσόβου. Έχω διαβάσει όλες αυτές τις ογκώδεις εκθέσεις νιώθοντας ταραχή και μια αίσθηση ηθική προσβολής», τόνιζε ο Ελβετός πολιτικός. Εξ ίσου λεπτομερείς και σοκαριστικές ήταν οι περιγραφές του και για τις εν ψυχρώ δολοφονίες και αφαιρέσεις οργάνων από Σέρβους αιχμαλώτους που πραγματοποιούνταν σε φυλακές βόρεια των Τιράνων, όπου μεταφέρονταν από τους UCKάδες οι αιχμάλωτοι. Η έκθεση του Μαρτί, στην οποία επικρίνονται οι δυτικές δυνάμεις για την ανοχή που επέδειξαν απέναντι σε πολιτικά πρόσωπα όπως ο Θάτσι, καταλήγει τονίζοντας πως «οι ενδείξεις συνεννόησης μεταξύ των εγκληματικών ομάδων και όσων διατηρούν τα ανώτατα πολιτικά και θεσμικά αξιώματα είναι υπερβολικά πολυάριθμες και σοβαρές για να αγνοηθούν».
Μαυροβούνιο, παράδεισος παρανομίας
Τίτλοι τέλους αν και όχι τόσο ατιμωτικοί έπεσαν και για έναν ακόμη «ελπιδοφόρο νέο» της προηγούμενης δεκαετίας, τον Μίλο Τζουκάνοβιτς, που πριν πέντε χρόνια ανακήρυξε την ανεξαρτησία του Μαυροβουνίου οδηγώντας με την απόφασή του το Βελιγράδι στην δεινή και αστεία θέση να διαθέτει στόλο χωρίς να έχει πρόσβαση στη θάλασσα, αποτελώντας έκτοτε μια περίκλειστη χώρα. Ο 49χρονος Μίλο Τζουκάνοβιτς όλα αυτά τα χρόνια έχει στα χέρια του ηνία του Μαυροβουνίου, ενός κράτους 670.000 κατοίκων, μεταπηδώντας από την πρωθυπουργία στην προεδρία και τανάπαλιν. Η ανακοίνωση της παραίτησής του, με την καθόλου πειστική αιτιολογία της εκπλήρωσης των πολιτικών του στόχων, συνέπεσε με ένα νέο κύμα κατηγοριών για διαφθορά και συμμετοχή σε ύποπτες δουλειές. Το προηγούμενο, πρώτο κύμα είχε οδηγήσει στην έκδοση εντάλματος σύλληψής εναντίον του από τις ιταλικές αρχές το 2005 με την κατηγορία της εμπλοκής του σε λαθρεμπόριο τσιγάρων σε συνεργασία με την ιταλική μαφία. Το ένταλμα ακυρώθηκε ένα χρόνο μετά, λόγω διπλωματικής ασυλίας, με αφορμή την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου κι ενδεχομένως ως ανταμοιβή γι’ αυτήν.
Οι κατηγορίες που αντιμετωπίζει τώρα είναι πολύ διαφορετικές και αφορούν την συμμετοχή του σε εταιρείες που έτυχαν γενναίας κρατικής επιχορήγησης, όπως μια τράπεζα, και πιθανά προσωπικά του οφέλη από ένα κύμα ιδιωτικοποιήσεων και εκχώρησης δημόσιας περιουσίας τόσο σαρωτικό όσο και αμφιλεγόμενο. Ενδεικτικά είναι τα λόγια ενός πολίτη του Μαυροβουνίου που φιλοξενούσε η International Herald Tribune στις 19 Αυγούστου του 2010, σε σχετικό της αφιέρωμα: «Αυτή η χώρα είναι προς πώληση. Το Μαυροβούνιο πουλάει ότι έχει και δεν είμαι εντελώς σίγουρος τι κράτος θα βγει από αυτή την διαδικασία». Στην προμετωπίδα των εκχωρήσεων βρίσκεται η παράκτια ζώνη του, όπου κατασκευάζεται ένα ολόκληρο σύμπλεγμα πολυτελών κατοικιών, ξενοδοχείων, μαρίνων και καζίνων με απώτερο στόχο να μετατραπεί το Μαυροβούνιο στο νέο Σαν Τροπέζ. Ως προς το παρόν αποκαλείται «παραθαλάσσια Μόσχα» λόγω του ότι εκεί παραθερίζουν ολιγάρχες και ζάπλουτοι Ρώσοι. Ο ζήλος της πολιτικής ηγεσίας του Μαυροβουνίου να συγκεντρώσει «επενδυτές» είναι τόσο μεγάλος ώστε με κάθε μεγάλη επένδυση μαζί με την χαμηλή φορολογία και δεκάδες άλλα προνόμια προσφέρεται «μπόνους» και η ιθαγένεια! Δεν είναι αστείο… Όποιος «επενδυτής» εισάγει στη χώρα περισσότερα από 500.000 ευρώ, αυτόματα αναγορεύεται και επίτιμος πολίτης της. Τόσο φαίνεται αξιολογείται η ιθαγένεια του Μαυροβουνίου…
Πλάι σε όλες αυτές τις επιδόσεις κορυφώθηκαν το τελευταίο διάστημα και τα διεθνή εντάλματα σύλληψης για διάφορους υψηλούς προσκεκλημένους του Μαυροβουνίου, όπως Σέρβους και Ρώσους που διαμένουν μόνιμα εκεί και διώκονται για σοβαρά αδικήματα. Περιστατικά που υπογραμμίζουν τις διεθνείς ανησυχίες ότι το Μαυροβούνιο έχει μετατραπεί σε ασφαλές καταφύγιο κάθε λογής εγκληματιών. Οπότε, η παραίτηση του Ντζουκάνοβιτς δεν αποκλείεται να αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης συμφωνίας (στο πλαίσιο της οποίας πέρυσι δόθηκε η δυνατότητα κυκλοφορίας στους κατοίκους του Μαυροβουνίου χωρίς βίζα στις 25 χώρες μέλη του Σένγκεν) που θα ανοίξει τον δρόμο για την μελλοντική ένταξη της στην ΕΕ.
Όσο για τις παραπάνω από βέβαιες φιλοδοξίες του Ντζουκάνοβιτς να επηρεάζει παρασκηνιακά στο εξής τον διάδοχο του, Ιγκόρ Λούκσιτς, φρόντισε να τις περιορίσει με νόημα ο βρετανικός Economist υπενθυμίζοντας τι έπαθε ο κροάτης πρωθυπουργός, που εδώ και λίγες εβδομάδες κρατείται στις αυστριακές φυλακές: «Ο Ντζουκάνοβιτς ενδεχομένως να ελπίζει να ασκεί παρασκηνιακή επιρροή, παρότι γνωρίζει ότι ο πρώην ομόλογός του, Ίβο Σάναντερ, προσπάθησε να το κάνει και απέτυχε (και τώρα κατηγορείται για εκτεταμένη δοαφθορά)», συμπλήρωνε…
Ο Κροάτης πρωθυπουργός δεν είναι και ο μόνος που αντιμετωπίζει τέτοιες κατηγορίες. Στα απόνερα των αποκαλύψεων του Guardian, η σέρβικη εφημερίδα Politika κατηγόρησε τον αλβανό πρωθυπουργό, Σαλί Μπερίσα, για ενεργό συμμετοχή σε εμπόριο όπλων στα χρόνια του πολέμου στο Κόσοβο. Οι κατηγορίες που περιέχονται σε φάκελο της σερβικής εισαγγελίας υποστηρίζονται από μαρτυρίες Αλβανών οι οποίοι υποστηρίζουν ότι οι συμφωνίες εμπορίας όπλων γίνονταν στο ίδιο το σπίτι του ισχυρότερου πολιτικού άνδρα της Αλβανίας, Σαλί Μπερίσα. Χωρίς να είναι ακόμη γνωστό ποιο δρόμο θα ακολουθήσουν οι συγκεκριμένες κατηγορίες δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υποσκάπτουν το κύρος του και αυξάνουν τις πιέσεις αποχώρησής του από την πολιτική. Μένει έτσι να δούμε αν το δρόμο του Ντζουκάνοβιτς και του Σάναντερ θα ακολουθήσει και το δίδυμο της Μεγάλης Αλβανίας, Θάτσι – Μπερίσα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου