Οι Γερµανοί το κάνουν. Οι Ελληνες, οι Ισπανοί και οι Πορτογάλοι πιστεύουν ότι δεν έχουν άλλη επιλογή από το να το κάνουν κι αυτοί. Με δυο λόγια, όλοι το κάνουν. Ολες οι χώρες έχουν βαλθεί να ξεµπερδέψουν µε τα ελλείµµατά τους, επειδή ελπίζουν ότι μονάχα έτσι θα εξασφαλίσουν την εύνοια των αγορών.
Οι καιροί που ζούµε όµως αντέχουν τόση λιτότητα; Και γιατί τα «γεράκια» της λιτότητας είναι τόσο σίγουρα πως ξέρουν τόσο καλά τι ακριβώς θέλουν οι αγορές; Δύο χαρακτηριστικά παραδείγµατα δείχνουν το αντίθετο. Το ένα είναι της Ελλάδας. Την ώρα που όλοι οι µεγάλοι και τρανοί που έχουν αναλάβει την οικονοµική κηδεµονία της δήλωναν την ευαρέσκειά τους για την πρόοδο των κυβερνητικών µέτρων, τα οποία στοχεύουν στη µείωση του ελλείµµατος, οι αγορές υποβάθµιζαν την πιστοληπτική αξιοπιστία της χώρας. Το άλλο παράδειγµα είναι της Ιρλανδίας και της Ισπανίας. Ο οικονοµολόγος Πολ Κρούγκµαν συγκρίνει τις οικονοµικές πολιτικές που εφάρµοσαν αυτές οι δύο χώρες όταν ξέσπασε η κρίση.
«Αλλιώς αντέδρασε η µία και αλλιώς η άλλη», γράφει ο Κρούγκµαν. «Η Ιρλανδία εφάρµοσε αµέσως ένα πρόγραµµα αυστηρής λιτότητας. Η Ισπανία σύρθηκε σε αυτό µε το ζόρι και µε µεγάλη πολιτική αναταραχή». Ποιο ήταν το αποτέλεσµα; Ακόµη και σήµερα που οι Ισπανοί φαίνεται να οδεύουν προς το ευρωπαϊκό «πακέτο σωτηρίας», οι αγορές δανείζουν τους Ιρλανδούς ακριβότερα από ό,τι τους Ισπανούς.
Ένα παράδοξο θέαµα παρακολουθούµε τον τελευταίο καιρό.
Η Κίνα, η Ιαπωνία, η ευρωζώνη και η Βρετανία έχουν βαλθεί να περιορίσουν τα ελλείµµατά τους, ενώ την ίδια ώρα προσπαθούν να προωθήσουν τις εξαγωγές τους. Δεν είναι παράλογο; Για να µπορέσει µια άλλη χώρα να απορροφήσει τις εξαγωγές τους, πρέπει οι πολίτες της να έχουν τα λεφτά για να τις αγοράσουν. Οµως, η λιτότητα έχει αδειάσει τις τσέπες τους. Η ανάπτυξη είναι στάσιµη. Οι τράπεζες δεν δανείζουν. Και η ανεργία είναι παντού διψήφια. Ολα αυτά κάνουν τον Λάρι Ελιοτ της «Γκάρντιαν» να µιλάει για ένα απέραντο φρενοκοµείο λιτότητας, που έχουν πάρει τον έλεγχό του οι τρελοί. Τι θέλουν λοιπόν πραγµατικά οι αγορές από ένα τέτοιο φρενοκοµείο;
- Οι αγορές είναι το εργαλείο των δανειστών και των τραπεζιτών. Κάθε φορά, το ζητούµενο γι’ αυτές είναι να εξασφαλίσουν ότι θα πάρουν πίσω τα λεφτά τους. Και σήµερα, στη µεγαλύτερη µεταπολεµική κρίση, έχουν κυριευτεί από τον φόβο µήπως αυτή η κρίση έχει ήδη γίνει τόσο σοβαρή, που δεν υπάρχει επιστροφή. Αρπάζουν στα γρήγορα ό,τι βρουν µπροστά τους, από όποιον βρουν πρόχειρο, καταδικάζοντας στην ύφεση φαύλους κι ενάρετους. Πειθήνιες κυβερνήσεις πριονίζουν µαζί τους µε το πριόνι της λιτότητας και την τελευταία ελπίδα για τη διάσωση του συστήµατος, το κοινωνικό κράτος (µε όλα όσα αυτό σηµαίνει για το εισόδηµα των εργαζοµένων και την ανάπτυξη), συνεχίζοντας την προσπάθεια που άρχισε από τη δεκαετία του 1980 για τη διάλυσή του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου