Στη διαδικασία ψήφισης του νομοσχεδίου για την Ανώτατη Εκπαίδευση - ενός νομοσχεδίου που καλό θα είναι του λοιπού να αποκαλούμε νομοσχέδιο Διαμαντοπούλου-Γεωργιάδη, αν θέλουμε να είμαστε ιστορικά ακριβείς - γίναμε μάρτυρες μιας θεαματικής μεταστροφής.
Αυτής, ενός κόμματος το οποίο, ενώ τη μια μέρα το καταψήφιζε ως αντισυνταγματικό, την άλλη το υπερψήφιζε και επί της αρχής και επί του συνόλου. Ως «κωλοτούμπα» χαρακτηρίστηκε εύστοχα η αιφνίδια αλλαγή στάσης της Νέας Δημοκρατίας, εφόσον τις προηγούμενες μέρες εκτός από τις παρουσιαζόμενες ως αναλύσεις των μεγάλων συγκροτημάτων τύπου (που ήσαν στην ουσία τους προτροπές), τίποτα άλλο δεν μας προετοίμαζε γι’ αυτήν την αλλαγή πλεύσης.
Η ερμηνεία της στάσης της Νέας Δημοκρατίας μπορεί να πάρει δύο δρόμους. Ο πρώτος είναι αυτός ο οποίος εμμένει στα ιδεολογικοπολιτικά χαρακτηριστικά και παραγνωρίζει οποιαδήποτε κοινωνική αναφορά. Σε αυτήν την προοπτική, η ΝΔ ως νεοφιλελεύθερο κόμμα δεν μπορούσε παρά να ψηφίσει τον νόμο εφόσον το περιεχόμενό του ταιριάζει στις ιδεολογικές της συντεταγμένες. Η ερμηνεία αυτή αδυνατεί όμως να εξηγήσει με επάρκεια γιατί όλο το προηγούμενο διάστημα οι άνθρωποι της ΝΔ σχεδόν αδιαφοροποίητα τάσσονταν κατά του νόμου.
Η δεύτερη ερμηνευτική γραμμή είναι αυτή η οποία εισάγει στην ανάλυση το ταξικό στοιχείο. Το παράδοξο σε αυτήν την περίπτωση είναι ότι αυτή η απόπειρα μαρξιστικής ή τουλάχιστον μαρξίζουσας ανάλυσης δεν γίνεται από τους κατά τίτλο αρμόδιους, αλλά από τους αντιπάλους τους. Για «αστικές δυνάμεις ευθύνης» γράφει ο Α. Παπαχελάς στην Καθημερινή (25-8-2011), για «αστικό κατεστημένο» μίλησε ο Μ. Βορίδης του ΛΑΟΣ στη Βουλή, ενώ ανάλογες δηλώσεις έκανε ο Σ. Μάνος μετά τη ψήφιση του νομοσχεδίου.
Όλοι αυτοί οι «ιδεολόγοι» μάς μιλούν με μια γλώσσα ελάχιστα συγκαλυμμένη γι’ αυτό που έγινε, για την ανάγκη, δηλαδή, που αισθάνθηκαν οι της ανώτερης τάξης να αντιμετωπίσουν ομονοώντας, ως προς την πολιτική τους έκφραση, τις ανατρεπτικές δυναμικές που ενέχει η παρούσα κοινωνική κρίση, καθώς και για το φόβο τους ότι οι διεργασίες μέσα στο πανεπιστήμιο θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν περαιτέρω τις δυναμικές αυτές. Η Νέα Δημοκρατία, με άλλα λόγια, αναγκάστηκε τελικά να «συμμορφωθεί», όχι μόνον γιατί το νομοσχέδιο ήταν νεοφιλελεύθερο και δεξιό, αλλά κυρίως γιατί η ευρύτερη κοινωνική κρίση θα μπορούσε να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις μέσα από το πανεπιστήμιο. Από αυτήν την άποψη, δεν είναι ασφαλώς τυχαίο ότι τα σενάρια περί συναίνεσης τις προηγούμενες μέρες δεν τα διακονεί κανένα πρωτοκλασάτο στέλεχος του κόμματος αυτού, αλλά οι δημοσιογράφοι των μεγάλων συγκροτημάτων. Το να επιμείνει κανείς στο τι εκφράζουν αυτοί οι τελευταίοι είναι, νομίζω, περιττό.
Ιστορικά σε τούτη τη χώρα το πανεπιστήμιο έπαιξε συχνά το ρόλο της πυριτιδαποθήκης για δυο τουλάχιστον λόγους. Ο πρώτος έχει να κάνει με αυτό που ο Νίκος Πουλαντζάς δεν κουράστηκε να επαναλαμβάνει, ότι δηλαδή στη χώρα μας η αστική τάξη δεν κατόρθωσε να αποκτήσει οργανικούς διανοούμενους που να παράγουν ιδέες και το κενό αυτό πολλές φορές καλύφθηκε από τις ιδέες που παρήχθηκαν στο πανεπιστήμιο με την ενεργό συμβολή της Αριστεράς. Ο δεύτερος έχει να κάνει με το χαμηλό, σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ποσοστό μισθωτής εργασίας, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι στον τόπο μας στερήθηκαν εν πολλοίς από άλλα, εκτός πανεπιστημίου, εργαστήρια παραγωγής ιδεών΄ το γεγονός αυτό οδήγησε σε μια κατάσταση εντελώς διαφορετική από χώρες όπου το ποσοστό μισθωτής εργασίας ήταν πολύ πιο ψηλό και το εργατικό κίνημα, καθώς και οι θεσμοί έκφρασης του, ήταν πολύ πιο ισχυροί.
Το να επιμένει λοιπόν κανείς πόσο ευγενικός ήταν ο Παπανδρέου στο τηλεφώνημα προς το Σαμαρά ή πόσο γοήτευσε η Διαμαντοπούλου τον Σπηλιωτόπουλο, συνιστά τελικά μια ανάλυση χωρίς κανένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον, εφόσον «κολυμπάει» μέσα στα νερά των κυρίαρχων πολιτικών κλισέ. Το να καταλάβει, από την άλλη πλευρά, πόσο μεγάλο διακύβευμα αποτελεί στον αγώνα για ισότητα η μάχη που θα δοθεί στο πανεπιστήμιο, αποτελεί το μεγάλο στοίχημα. Όχι μόνον της ίδιας της πανεπιστημιακής κοινότητας, αλλά και της Αριστεράς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου