Η ΣΤΕΊΡΙΔΑ ΚΑΙ ΤΟ ΣΤΕΊΡΙ ΣΤΟ WORDPRESS.COM

Πέμπτη 11 Αυγούστου 2011

Πρώτο ερώτημα στο δημοψήφισμα: Απλή αναλογική ή νοθευμένο γερμανικό σύστημα;

Του ΜΑΝΟΛΗ Γ. ΔΡΕΤΤΑΚΗ*

Ανάμεσα στα δεκάδες νομοσχέδια που η κυβέρνηση επιδιώκει να «περάσει» από τη Βουλή με συνοπτικές διαδικασίες πριν από τον Οκτώβριο, περιλαμβάνεται και εκείνο που πρόσφατα ανακοινώθηκε από τον αρμόδιο υπουργό για τη διεξαγωγή δημοψηφισμάτων.

Μέσα στη δίνη στην οποία βρίσκεται η χώρα, το κυβερνών κόμμα θυμήθηκε τα δημοψηφίσματα, ενώ το ίδιο, όπως και η σημερινή αξιωματική αντιπολίτευση είχαν απορρίψει στο παρελθόν προτάσεις που είχαν γίνει για τη διεξαγωγή δημοψηφισμάτων για σοβαρά θέματα. Τα ίδια κόμματα, στις αναθεωρήσεις του Συντάγματος που έκαναν, είχαν επίσης απορρίψει προτάσεις από τα μικρότερα κόμματα, να συμπεριληφθεί σ' αυτό διάταξη σύμφωνα με την οποία η εκάστοτε κυβέρνηση θα υποχρεωνόταν να προκηρύξει δημοψήφισμα που θα ζητούσαν με τις υπογραφές τους εκατοντάδες χιλιάδες ψηφοφόροι.
Το σχεδιαζόμενο από την κυβέρνηση δημοψήφισμα είναι ακόμη ένα επικοινωνιακό τέχνασμα από εκείνα που χρησιμοποιούν τα κόμματα εξουσίας για να αναπροσανατολίσουν το λαό. Ερωτήματα που λέγεται ότι θα τεθούν στο δημοψήφισμα είτε απαιτούν αναθεώρηση του Συντάγματος (που δεν μπορεί να γίνει πριν από το 2013) είτε είναι ώριμα και μπορούν να ψηφιστούν από τη Βουλή. Επιπλέον, αν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, όπως ανέφερε ο υπουργός, δεν θα είναι δεσμευτικό για την κυβέρνηση, γεννιέται το ερώτημα για ποιο λόγο να διεξαχθεί, όταν μάλιστα η διεξαγωγή του θα στοιχίσει πάνω από 100 εκατ. ευρώ...
Αν με το προτεινόμενο δημοψήφισμα δεν αλλάξει ο συσχετισμός των πολιτικών δυνάμεων της χώρας, την εξουσία θα συνεχίσουν να διαχειρίζονται μονοκομματικές (ή, αν αυτό δεν είναι εφικτό, δικομματικές) κυβερνήσεις των κομμάτων εξουσίας, που υποστηρίζονται και στηρίζουν τα διαπλεκόμενα με αυτά μεγάλα οικονομικά συμφέροντα και εφαρμόζουν την ίδια ουσιαστικά αντιλαϊκή πολιτική. Τα κόμματα αυτά είναι οι εταίροι του χρεοκοπημένου δικομματισμού που έφερε τη χώρα στο χείλος του γκρεμού και επισώρευσε και επισωρεύει αβάσταχτα βάρη στον ελληνικό λαό.
Βασικός μοχλός για τη διαιώνιση του δικομματισμού, όπως έχει δείξει η εμπειρία των τελευταίων 37 χρόνων, είναι το εκλογικό σύστημα. Οι διάφορες παραλλαγές του συστήματος αυτού, που έχουν ψηφίσει τα δύο κόμματα εξουσίας, πριμοδοτούν το πρώτο κόμμα με κλοπή εδρών που -με βάση τη δύναμή τους στο λαό- ανήκουν τόσο στα κόμματα που μπαίνουν στη Βουλή όσο και σε εκείνα που δεν μπαίνουν (απροσχημάτιστη κλοπή των εδρών αυτών είναι η πριμοδότηση με 40 έδρες του πρώτου κόμματος από το εκλογικό σύστημα που ψήφισε το ΠΑΣΟΚ και με 50 έδρες από εκείνο που ψήφισε η Ν.Δ.).
Η κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι ανάμεσα στα ερωτήματα που θα τεθούν στο δημοψήφισμα θα είναι και ένα που αφορά το εκλογικό σύστημα. Πιο συγκεκριμένα, θα θέσει προς έγκριση από το λαό ένα σύστημα το οποίο ισχυρίζεται ότι «αντιγράφει» το γερμανικό, δεδομένου ότι προβλέπει πως ορισμένος αριθμός εδρών θα είναι μονοεδρικές και οι υπόλοιπες με λίστα, δηλώνοντας όμως ότι το προτεινόμενο σύστημα θα πριμοδοτεί το πρώτο κόμμα.
Το εκλογικό, όμως, σύστημα της Γερμανίας δεν πριμοδοτεί κανένα κόμμα. Με βάση το σύστημα αυτό, τα κόμματα που ξεπερνούν το όριο που θέτει ο νόμος λαμβάνουν ακριβώς τις έδρες που αναλογούν στη δύναμή τους στο λαό. Είναι, δηλαδή, απλή αναλογική για τα κόμματα αυτά. Το εκλογικό, επομένως, σύστημα που προτείνει η κυβέρνηση είναι ένα νοθευμένο γερμανικό σύστημα, το οποίο, όπως και όλα τα προηγούμενα, παραχαράσσει τη βούληση του εκλογικού σώματος υπέρ των σημερινών κομμάτων εξουσίας προκειμένου να διαιωνιστεί ο δικομματισμός.
Αν η κυβέρνηση δεν αναγκαστεί να πάει σε πρόωρες εκλογές και επιμείνει στη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος το φθινόπωρο, τότε, δεδομένης της σημασίας του εκλογικού συστήματος, το ερώτημα για το θέμα αυτό δεν μπορεί να αφορά την έγκριση μόνο του συστήματος που προτείνει η κυβέρνηση, χωρίς τη δυνατότητα επιλογής ενός συστήματος που θα διασφαλίζει την ανόθευτη εκπροσώπηση του λαού στη Βουλή. Το μοναδικό σύστημα με το οποίο επιτυγχάνεται ο στόχος αυτός είναι η απλή αναλογική. Ενδεχόμενη έγκρισή της από το λαό θα αλλάξει το συσχετισμό των πολιτικών δυνάμεων, που τόση ανάγκη έχει σήμερα ο τόπος.
Το πρώτο, επομένως, ερώτημα στο δημοψήφισμα πρέπει να είναι:
Είστε υπέρ της απλής αναλογικής, δηλαδή ενός εκλογικού συστήματος που δίνει στο κάθε κόμμα τις έδρες που αναλογούν στη δύναμή του στο λαό, ή υπέρ ενός εκλογικού συστήματος που πριμοδοτεί σε έδρες το πρώτο κόμμα σε βάρος όλων των άλλων κομμάτων;
Αν η κυβέρνηση σέβεται τη λαϊκή κυριαρχία, που σύμφωνα με το Σύνταγμα είναι το θεμέλιο του πολιτεύματος, θα πρέπει να θέσει στο δημοψήφισμα αυτό ακριβώς το ερώτημα και να αλλάξει τη σχετική διάταξη του νομοσχεδίου, καθιστώντας την απόφαση του εκλογικού σώματος δεσμευτική γι' αυτήν.
* Πρώην: αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ

Δεν υπάρχουν σχόλια: