H κρισιμότερη απόφαση, ξανά…και η εξίσωση της εκτροπής.

Του Γιώργου Κατσαμπέκη

Η ιδιότυπη κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην οποία έχουμε περιέλθει εδώ και αρκετούς μήνες δεν λέει να αρθεί. Και ούτε πρόκειται βεβαίως να συμβεί κάτι τέτοιο, αφού έχουμε να κάνουμε με ξεκάθαρη πολιτική επιλογή που εξυπηρετεί πολύ συγκεκριμένες λειτουργίες.

Είναι αξιοπερίεργο το πόσο συχνά και μονότονα επαναλαμβάνονται από την εγχώρια (και ευρωπαϊκή) κυβερνώσα ελίτ οι ίδιες και οι ίδιες συναγερμικές εκκλήσεις προς το λαό και τα κόμματα της αντιπολίτευσης για υπομονή, σύνεση, συναίνεση, υπευθυνότητα, πατριωτισμό και άλλα τέτοια, ενώ συχνά ακολουθούν πανηγυρισμοί για τις νέες «επιτυχίες» της χώρας μας στην Ευρώπη και τον κόσμο. Αλλά πώς αλλιώς θα μπορούσε να έχει άραγε το σκηνικό; Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης ως εύχρηστο εργαλείο για τη δικαιολόγηση κάθε λογής εκτροπών από την δημοκρατική νομιμότητα δεν μπορεί παρά να βρίσκει «πάτημα» στο πλέον πιεστικό διακύβευμα, που δεν είναι άλλο από την ίδια τη σωτηρία της χώρας. Για να «σωθούμε» (σαν χώρα), όπως μας λένε, όλα δικαιολογούνται και όλα επιτρέπονται. Και αν δυσφορούμε καμιά φορά με τα μέσα, τα οποία αγιάζονται εν τω μεταξύ από τον σκοπό, τότε έρχεται μια νέα λαμπρή «επιτυχία» για να καλύψει την ενοχλητική δυσφορία μας.

Η Ελλάδα λοιπόν, σύμφωνα με το πρόσφατο (όχι και τόσο) καλά σκηνοθετημένο σενάριο, εξήλθε «επιτυχώς» από την κρισιμότερη σύνοδο κορυφής των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης! [1] Τα σημάδια σήψης και αυτής της «επιτυχίας» δεν άργησαν βεβαίως καθόλου να φανούν, αφού οι περίφημες «αγορές» δεν μας χαμογέλασαν παρά μόνο για μια μέρα, και μετά βυθίστηκαν στη συνήθη, το τελευταίο διάστημα, κατήφεια τους. Παράλληλα, η εγχώρια ύφεση δείχνει να μην έχει φρένο [2], διαψεύδοντας για ακόμα μία φορά τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς, ενώ οι αξιώσεις τεσσάρων ακόμα χωρών για ανάλογες εγγυήσεις με αυτές της Φινλανδίας θέτουν εν αμφιβόλω τόσο τον χρηματοδοτικό μηχανισμό για την Ελλάδα όσο και το Μεσοπρόθεσμο [3].

Αξίζει λοιπόν να επιμείνουμε λίγο παραπάνω στο στοιχείο της «επιτυχίας». Πώς είναι δυνατό να καταγράφουμε συνεχώς το τελευταίο διάστημα τόσο μεγάλες επιτυχίες και να μην το καταλαβαίνουμε; Μας το λέει ξεκάθαρα ο πρωθυπουργός, όπως και τα φίλα προσκείμενα μέσα με κάθε ευκαιρία. Θα έπρεπε να χαιρόμαστε αφού ξανα-σωθήκαμε! [4] Τι κι αν η νέα αυτή πρόσφατη «σωτηρία» σημαίνει για μας ακόμα πιο στενό διεθνή οικονομικό έλεγχο για πολλά πολλά χρόνια; Τι κι αν απ’ ότι φαίνεται θα δανειζόμαστε και πάλι με «τοκογλυφικά» επιτόκια διαιωνίζοντας και επιδεινώνοντας πιθανότατα το πρόβλημα; Τι κι αν σπεύδουμε και πάλι να περιορίσουμε τις ζημιές που θα είχε ενδεχομένως ο τραπεζικός τομέας την ίδια στιγμή που συμπιέζουμε πενιχρά εισοδήματα και καταστρέφουμε θέσεις εργασίας; Τι κι αν οι συνεχείς διαβεβαιώσεις περί της μη λήψης νέων μέτρων ακολουθούνται συνεχώς από νέα μέτρα; Τι κι αν ακούμε συνέχεια πως «αλλάζουμε» μέσα από «διαλόγους» που ποτέ δε γίνονται (όπως αυτός για την τριτοβάθμια εκπαίδευση), παρά βρισκόμαστε διαρκώς απέναντι σε αυστηρά –αν όχι αυταρχικά– επιβαλλόμενους μονολόγους; Τι κι αν πλέον μας πιάνει σύγκρυο κάθε φορά που ακούμε για νέες «δομικές αλλαγές» που θα δώσουν «νέα πνοή ανάπτυξης» και άλλα τέτοια σχετικά στη χώρα; «Ο Θεός να μας φιλάει από τις “βαθιές, δομικές αλλαγές” και τις “γενναίες μεταρρυθμίσεις” αυτής της κυβέρνησης», θα αναφωνεί ο κόσμος σε λίγο καιρό…

Από την άλλη, και για να δώσουμε μια νότα αισιοδοξίας και συλλογικής ανάτασης, οφείλουμε να σημειώσουμε πως ακούσαμε, επίσης τον περασμένο μήνα, από τον πρωθυπουργό ότι «είμαστε περήφανος λαός[…], περήφανοι άνθρωποι». Κι ας μην έχουμε ιδέα από πού συνάγεται τούτη η περηφάνια και σε τι μεταφράζεται τελικά. Μάλλον θα μεταφράζεται στον ιδιότυπο δημοσιοσχεσιτισμό του πρωθυπουργού και του νέου, όπως και του παλαιού, υπουργού Οικονομικών˙ στα πήγαιν’ έλα από χώρα σε χώρα, από γραφείο σε γραφείο, από χαμογελαστή χειραψία σε πομπώδεις συνεντεύξεις τύπου και «αυστηρές» δηλώσεις απέναντι στις «αγορές».  Ίσως να κρύβεται η περηφάνια μας και στην υποταγή της ελληνικής κυβέρνησης και (σε κάποιο βαθμό) της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνολικά στις αυστηρές προσταγές αυτών των μυστηριωδών «θεοτήτων», οι οποίες απ’ ότι φαίνεται δεν εξευμενίζονται καθόλου εύκολα. Ίσως να είμαστε υπερήφανοι επίσης επειδή δουλεύουμε (όσοι έχουν δουλειά βεβαίως) όλο και πιο σκληρά, όλο και πιο πολλές ώρες, για όλο και πιο πενιχρούς μισθούς σε διαρκώς επιδεινούμενες συνθήκες ή επειδή καταφέρνουμε να παράγουμε αντιστοίχως επιστημονική έρευνα άξια διεθνούς αναγνώρισης [5] σε ένα δημόσιο πανεπιστήμιο υποχρηματοδοτούμενο και κυριολεκτικά υπό διωγμό από το επίσημο κράτος. Είμαστε υπερήφανοι, λοιπόν, γι΄ αυτά και γι΄ άλλα τόσα…

Κάπου εδώ όμως απ’ ό,τι φαίνεται οι λέξεις απογυμνώνονται από το νόημά τους και η πολιτική αποσύρεται σε ένα σκοτεινό δωμάτιο [6] με κλειδωμένη την πόρτα. Κάποιες «άξιες» και ουδέτερες πολιτικές ελίτ, εν τω μεταξύ, βλέπουν την «αντιδημοκρατική εκτροπή» να έρχεται από «τα κάτω» (από την κοινωνία, τον λαό), τυφλές στο δικό τους αποφασίζειν και πράττειν με αυθεντικά αντικοινοβουλευτικούς όρους [7], τυφλές στην εκτροπή στην οποία πρωτοστατούν οι ίδιες. Πιστές σε μια μπρεχτιανή ειρωνεία, δεν φαίνεται να τους «κάνει» τελικά αυτός ο λαός (ειδικά τις στιγμές που τους «παιδεύει») και άρα ίσως θα έπρεπε να «εκλέξουν» κάποιον άλλο.

Τα χειρότερα βεβαίως έπονται: όσο η κατάσταση έκτακτης ανάγκης πάει χέρι με χέρι με το κομβικό διακύβευμα της σωτηρίας, το οποίο το ακολουθεί μια ολόφρεσκη κάθε φορά κάλπικη «επιτυχία», και φτου κι απ’ την αρχή, τόσο όλα θα επιτρέπονται. Ιδού λοιπόν, με λίγα λόγια, η εξίσωση της (πραγματικής) αντιδημοκρατικής εκτροπής.

***

[1]  Αναφερόμαστε βεβαίως στη Σύνοδο Κορυφής της 21ης Ιουλίου 2011.
[2]  Βλ. «Χωρίς πάτο το βαρέλι της ύφεσης που θα φτάσει στο -4,5%», Ελευθεροτυπία (Ηλεκτρονική Έκδοση), 19.08.2011 (http://www.enet.gr/?i=news.el.oikonomia&id=302842).
[3]  Βλ. Μελιγγώνης Γιώργος, «Στον αέρα ο χρηματοδοτικός μηχανισμός για την Ελλάδα», Αυγή, 19.08.2011.
[4]  Για τις όποιες αναφορές στα λόγια του πρωθυπουργού βλ. τη συνέντευξη τύπου του Γιώργου Α. Παπανδρέου μετά τη λήξη των εργασιών της Συνόδου Κορυφής της Ευρωζώνης, 22.07.2011 (http://www.primeminister.gov.gr/2011/07/22/6256).
[5]  Χαρακτηριστικό παράδειγμα εδώ η περίπτωση της Αναστασίας Παπαδοπούλου που πήρε το βραβείο της καλύτερης νέας ερευνήτριας (Young Investigator Award) για το έτος 2011 κατά τη διάρκεια των εργασιών του 17ου ετήσιου Παγκόσμιου Συνέδριου της Διεθνούς Εταιρείας Κυτταρικής Θεραπείας στο Rotterdam στην Ολλανδία τον περασμένο Μάιο (http://www.rc.auth.gr/kaluteri_nea_erevnitria/tabid/443/language/el-GR/Default.aspx). Και τα παραδείγματα θα μπορούσαν βεβαίως να είναι περισσότερα εδώ, αλλά δεν είναι αυτό το θέμα μας.
[6]  Τι να εννοούσε άραγε ο Ζοζέ Μπαρόζο όταν σημείωνε πως «για πρώτη φορά οι πολιτικοί και η αγορά γίνονται ένα»;
[7]  Βλ. Νικόλας Σεβαστάκης, «Σοσιαλδημοκρατία; Όχι ακριβώς», Αυγή(Ενθέματα), 17.07.2011.

πηγή