Με όλα τα ενδεχόμενα ανοικτά ξεκινά σήμερα η ΈκτακτηΣύνοδος Κορυφής της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες. Η κυβέρνηση προετοιμάζεται για όλα τα πιθανά σενάρια,αλλά στην ουσία δεν είναι σε θέση να ξέρει τι αποτέλεσμα θα υπάρξει για την τύχη της ελληνικής οικονομίας. Άλλωστε, στις διαβουλεύσεις των τελευταίων ημερών που γίνονταν σε Βρυξέλλες, Βερολίνο, Φρανκφούρτη η Αθήνα απλώς ενημερωνόταν όταν υπήρχε κάποια εξέλιξη, θετική ή αρνητική.
Ελπίζει σε «θαύμα»
Η ελπίδα του πρωθυπουργού είναι να υπάρξουν οι λεγόμενες ευτυχείς συγκυρίες που μπορεί να λειτουργήσουν υπέρ μας και να φέρουν ένα αποτέλεσμα, βάσει του οποίου το δημόσιο χρέος θα κουρευτεί κατά 20%-30%. Λίγο η άρνηση του προέδρου της ΕΚΤ Ζαν-Κλοντ Τρισέ, λίγο η πίεση της Ουάσιγκτον, λίγο η ανασφάλεια που έχει πιάσει τηΓαλλία ότι είναι η επόμενη λεία των αγορών, δημιουργείται ένα κλίμα που από καραμπόλες μπορεί να φέρει την απαιτούμενη λύση την οποία χρειάζεται η κυβέρνηση για να την πανηγυρίσει ως μεγάλη διαπραγματευτική νίκη.
Όλες τις προηγούμενες μέρες τα κυβερνητικά στελέχη διέρρεαν ότι η Ελλάδα προωθεί το δικό της πακέτο λύσης και ανεβαίνει στις Βρυξέλλες με την απαίτηση να υπάρξει απάντηση διαρκείας και συνολική αντιμετώπιση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους και όχι μια προσωρινή ή μερική λύση.
Ελληνικό «σχέδιο»
Όπως γράφαμε την προηγούμενη εβδομάδα, αυτή η λύση βασίζεται πάνω σε σχέδιο του Λουκά Παπαδήμου και συνδυάζει:
♦ Ένα νέο δάνειο, με τη δυνατότητα κουρέματος του ελληνικού χρέους κατά έως και 40% μέσω επαναγοράς ομολόγων είτε απευθείας από το ταμείο EFSF είτε από την ίδια την Αθήνα.
♦ Ανταλλαγή των ομολόγων που λήγουν τα επόμενα χρόνια με άλλα τριακονταετούς διάρκειας και με χαμηλότερο επιτόκιο, με την εγγύηση του ταμείου EFSF.
♦ Στο πακέτο μπαίνουν βεβαίως και οι αποκρατικοποιήσεις και η δέσμευση ότι μέρος από τις εισπράξεις θα δίδονται για την περαιτέρω μείωση του χρέους.
♦ Την απαρέγκλιτη στήριξη του ελληνικού τραπεζικού τομέα και τη διασφάλιση της ρευστότητας του συστήματος, όποια λύση και να δοθεί. Εάν η ΕΚΤ δεν δεχθεί να παίξει ενεργό ρόλο, τότε η κυβέρνηση θέλει να ενεργοποιήσει τον έκτακτο μηχανισμό ρευστότητας της Τράπεζας της Ελλάδος και ίσως και το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Στήριξης που θα ενισχυθεί με περαιτέρω κεφάλαια.
♦ Όσο για την εθελοντική συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, η Αθήνα δεν τη θέλει, αλλά δεν μπορεί να κάνει και τίποτα περί τούτου, ούτε βεβαίως τολμά να το θέσει επισήμως. Απλώς περιμένει μήπως τελικά η συμμετοχή αποδειχθεί χρονοβόρα, νομικά και τεχνικά πολύπλοκη, έτσι ώστε να την εγκαταλείψουν οι ίδιοι οι ηγέτες λόγω της έκρυθμης κατάστασης.
Επιλεκτική χρεοκοπία
Επιπλέον ο Παπανδρέου ελπίζει πάρα πολύ και στο πείσμα του Τρισέ, που αρνείται να δεχθεί οτιδήποτε μπορεί να θεωρηθεί επιλεκτική χρεοκοπία και πιστωτικό γεγονός. Το θέμα είναι εάν ο απερχόμενος πρόεδρος της ΕΚΤ θα καταφέρει να περάσει τις απειλές του. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι
η θητεία του τελειώνει τον Οκτώβριο και γι’ αυτό δεν έχει την ίδια βαρύτητα ο λόγος του. Άλλωστε τις τελευταίες ημέρες έχουμε δει στελέχη της ΕΚΤ να διαφοροποιούνται και να κρατούν μια πιο διαλλακτική στάση απέναντι στηνεπιλεκτική χρεοκοπία. Από την άλλη όμως, υπάρχουν και αυτοί που γνωρίζουν καλά τον Τρισέ και θεωρούν ότι είναι άξιος να μπλοκάρει όλες τις διαδικασίες των πολιτικών εάν θεωρήσει ότι θα επηρεαστεί το ευρωσύστημα. Ειδικά τώρα που δεν έχει το άγχος της επανεκλογής.
Στο θέμα της επιλεκτικής χρεοκοπίας έχει σταθεί ιδιαίτερα ο πρωθυπουργός στις συνομιλίες του με τους αρχηγούς όλων των κομμάτων. Η κυβέρνηση προσπαθεί με έναν πολύ έμμεσο τρόπο – μέσω διαρροών στα δελτία ειδήσεων! – να πείσει ότι δεν θα τη δεχθεί, αλλά βεβαίως στις συνομιλίες του με ξένους ηγέτες ο Παπανδρέου δεν τολμά να σύρει από το συρτάρι τέτοια απειλή. Την απειλή δηλαδή του βέτο. Άρα ρίχνει την ψαριά μέσω διαρροών και προσπαθεί να εξασφαλίσει όση στήριξη γίνεται από τους πολιτικούς ηγέτες για να περάσει το μήνυμα στις Βρυξέλλες ότι «μπορεί να αποχωρήσω έχοντας τη στήριξη όλων των κομμάτων».
Βεβαίως η εμπειρία μας δείχνει ότι κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να γίνει καθώς ο πρωθυπουργός δέχεται αδιαμαρτύρητα ό,τι του σερβίρουν και μετά κάνει τις ανάλογες επικοινωνιακές ταρζανιές.
Επίσης, ο πρωθυπουργός λίγους πείθει όταν μιλά για βέτο και κόκκινες γραμμές για τις εμπράγματες εγγυήσεις τις οποίες θέτουν οι σκληροπυρηνικές χώρες ως απαραίτητη προϋπόθεση πριν δώσουν το νέο δάνειο. Και να μην ξεχνάμε ότι οι διαπραγματεύσεις που γίνονται αυτή τη στιγμή αφορούν μόνο το ένα σκέλος της βοήθειας. Οι διαπραγματεύσεις για το νέο δάνειο, το ρευστό δηλαδή, δεν έχουν ακόμα ξεκινήσει.
Παράλληλα είναι απορίας άξιο πώς είναι δυνατόν η κυβέρνηση να λέει εμμέσως πλην σαφώς ότι δεν θα δεχθεί την ελεγχόμενη χρεοκοπία, αλλά από την άλλη να επιζητά κούρεμα ομολόγων! Βάσει του καταστατικού όλων των οίκων αξιολόγησης, μετακύλιση ή αναβολή ή κούρεμα οποιασδήποτε υποχρέωσης αποπληρωμής είναι μια μορφή χρεοκοπίας.
Όπως ανέφερε στο «Π» κυβερνητικό στέλεχος, αυτού του είδους η επιλεκτική χρεοκοπία δεν ενοχλεί την κυβέρνηση.
«Άλλου είδους χρεοκοπία φοβόμαστε» ανέφερε το στέλεχος, χωρίς να δώσει περισσότερες εξηγήσεις.
Οι Γερμανοί
Εν τω μεταξύ κανείς δεν γνωρίζει την ακριβή στάση του Βερολίνου. Οι Σύνοδοι Κορυφής των τελευταίων δύο ετών έχουν δείξει ότι οι αποφάσεις που λαμβάνονται κινούνται πάντα γύρω από τις διαθέσεις και τις προθέσεις των Γερμανών. Λίγα εικοσιτετράωρα πριν από τη σημερινή συνεδρίαση των 27 ηγετών, η Γερμανίδα καγκελάριος ΑνγκελαΜέρκελ επιδόθηκε στο προσφιλές της σπορ: να αλλάζει στάση ανά μέρα και να δείχνει ότι διαφωνεί με τον υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, σε μια παραλλαγή του «good cop, bad cop».
Το σίγουρο είναι πάντως ότι η Γερμανία δεν πρόκειται να δεχθεί να υπογράψει λύση-εξπρές χωρίς να τη φιλτράρει βασανιστικά από όλες τις πλευρές και κατά πόσο τη βολεύει στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό, αφού η Μέρκελ δείχνει κάθετη πτώση στις δημοσκοπήσεις. Όπως όλα δείχνουν, η υποχώρηση της καγκελαρίας σήμερα θα είναι η υπογραφή ενός τολμηρού ανακοινωθέντος – πολιτική διακήρυξη δηλαδή – που θα λέει ότι όλα τα εργαλεία είναι στο τραπέζι, ακόμα και αυτά που έχουν στο παρελθόν απορριφθεί, όπως το ευρωομόλογο, ο φόρος των τραπεζών (αντιτίθενται οι τραπεζίτες βεβαίως) και η δυνατότητα να παρεμβαίνει το ταμείο EFSF στη δευτερογενή αγορά ομολόγων.
Το ανακοινωθέν της Συνόδου αναμένεται να κάνει λόγο και για τη δυνατότητα μείωσης των επιτοκίων δανεισμού στις χώρες που κάνουν χρήση των πακέτων στήριξης και την προοπτική νέας επιμήκυνσης των όρων αποπληρωμής.
Αυτό που δεν γνωρίζουμε είναι εάν οι διακηρύξεις σταματήσουν εδώ με την εντολή να προχωρήσουν τις διαβουλεύσεις οι υπουργοί Οικονομικών για ακόμη μια φορά.
Η Γερμανία φαίνεται να μην θέλει να προχωρήσει σε εξειδίκευση πακέτων ανά χώρα και δη για την Ελλάδα, εάν δεν οριστικοποιηθεί τεχνικά και νομικά η εθελοντική συμμετοχή των ιδιωτών τραπεζών και ασφαλιστικών ταμείων στο νέο πακέτο στήριξης.
Δύσκολο καλοκαίρι
Σε τέτοια περίπτωση η Ελλάδα θα βρεθεί σε πολύ δύσκολη θέση, καθώς θα έχει μπροστά της ένα θερμό καλοκαίρι, στο οποίο θα πρέπει να παλέψει για τους όρους του νέου δανείου έχοντας πάνω στο κεφάλι της τη δαμόκλειο σπάθη του πλήρους εκτροχιασμού του προϋπολογισμού.
Γιατί, κακά τα ψέματα, το επιχείρημα του πρωθυπουργού ότι «κάναμε αυτό που μας ζητήσατε, τώρα ήρθε η σειρά σας να βοηθήσετε» δεν φαίνεται να πιάνει επί της ουσίας στην Ε.Ε. Οι αξιωματούχοι της τρόικας είναι πολύ νευρικοί στο γεγονός ότι κατά την αξιολόγηση του Αυγούστου για την έκτη δόση θα διαφανούν νέες μαύρες τρύπες στα έσοδα και τις δαπάνες, με αποτέλεσμα να χρειαστεί η κυβέρνηση να παλέψει για νέα μέτρα τον Σεπτέμβριο, κάτι που σίγουρα θα οδηγήσει σε εκλογές.
Αυτή την προοπτική αλλά και τη δυσκολία που θα συναντήσει εντός του ΠΑΣΟΚ φαίνεται να αντιλαμβάνεται ο υπουργός Οικονομικών Ε. Βενιζέλος, που έχει αρχίσει ήδη να σηκώνει τη σημαία της απειλής για την εκταμίευση τηςεπόμενης δόσης. Το θέμα είναι αν θα συνεχίσει να περνάει η καραμέλα «μέτρα ή πτώχευση» σε βουλευτές και κοινωνία.
Αμερικανική πρόταση
Και σαν να μην έφτανε το μπάχαλο που επικρατεί στην Ε.Ε., ήρθε η σειρά της Ουάσιγκτον να ταράξει περαιτέρω τα νερά, με τη διαρροή δικού της σχεδίου για το πώς θα σωθεί η ευρωζώνη. Η διαρροή έγινε μέσω του ΔΝΤ, που σε έκθεσή της συστήνει περισσότερη οικονομική και χρηματοπιστωτική ολοκλήρωση αλλά και να μετατραπεί η ΕΚΤ σε ομοσπονδιακή τράπεζα, όπως η Fed, και να τυπώνει χρήμα.
«Οι πολιτικοί ηγέτες της ευρωζώνης πρέπει να φύγουν από την ψευδαίσθηση ότι η εθνική προσέγγιση σε οικονομικά και δομικά θέματα προστατεύει την κυριαρχία τους στο πλαίσιο μιας νομισματικής ένωσης. Αντίθετα, θα πρέπει να κατανοήσουν ότι απαιτείται περισσότερη κοινή συλλογιστική. Το Ταμείο καλωσορίζει τα βήματα που έχουν γίνει έως τώρα για την ευρωπαϊκή διακυβέρνηση, αλλά σημειώνει πως διατηρείται ο εθνικός έλεγχος πάνω σε δημοσιονομικές και δομικές πολιτικές επιλογές. Εκτιμά ότι εμπόδια εξακολουθούν να υπάρχουν και θα πρέπει να ξεπεραστούν.
Έτσι, είναι απαραίτητη η μεταβίβαση εξουσιών στους κεντρικούς θεσμούς της Ευρώπης προκειμένου να προφυλαχτεί η νομισματική ένωση», αναφέρει η ανακοίνωση του ΔΝΤ. Εκ πρώτης όψεως τα λεγόμενα του ΔΝΤ φαντάζουν ως μια καλή λύση, όμως οι διεργασίες που προτείνει είναι εξαιρετικά δύσκολο να εφαρμοστούν με την παρούσα συνθήκη της Λισσαβώνας και οποιαδήποτε απόπειρα αλλαγής θα βύθιζε την Ε.Ε. σε δεκαετίας πολιτικής και υπαρξιακής κρίσης με αποτέλεσμα τη διάλυσή της. Επίσης, λίγο παρακάτω, το Ταμείο περνά στο παρασύνθημα λέγοντας ότι «θα πρέπει να γίνουν επιπλέον κινήσεις στη βάση μιας πραγματικά ελεύθερης ροής κεφαλαίων, υπηρεσιών, εργασίας και κεφαλαίου», τη μετατροπή δηλαδή της ευρωπαϊκής οικονομίας στο αμερικανικό φιλελεύθερο μοντέλο με τις αποφάσεις να λαμβάνονται σε επίπεδο οργάνων της Ε.Ε. και όχι από τις εθνικές κυβερνήσεις. Καλή ιδέα, θα έλεγε κανείς.
Ποιο είναι όμως το τυράκι για τους Αμερικανούς; Ότι βάσει του νέου καταστατικού που θα ισχύσει από το 2013, το ΔΝΤ θα έχει ισότιμο ρόλο στις αποφάσεις που θα λαμβάνει η Ε.Ε. Εμμέσως πλην σαφώς, δηλαδή, το σχέδιο των Αμερικανών είναι να αποφασίζουν και για την Ευρώπη! Το αξιοπερίεργο είναι ότι στελέχη του ΔΝΤ και Αμερικανοί παράγοντες έχουν αρχίσει να διαρρέουν τις τελευταίες ώρες ότι η Γερμανία εξετάζει το ενδεχόμενο να αποχωρήσει από την ευρωζώνη, καθώς θεωρεί ότι «είναι χαμένη υπόθεση». Μυστήρια πράματα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου