Όλα είναι μια χαρά στην Ελλάδα…

Ώστε όλα πάνε καλά... Η αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου που επισκέφθηκε την Ελλάδα για να ελέγξει την πορεία του προγράμματος λιτότητας για τον περιορισμό του δημόσιου ελλείμματος, εξέφρασε την ικανοποίησή της για την πρόοδο που έχει συντελεστεί και συνέστησε να δοθεί στην Αθήνα η δεύτερη δόση ύψους 9 δις ευρώ από το πακέτο διάσωσης των 110 δις. Βέβαια, για να καταλήξει σε αυτό το συμπέρασμα, το μόνο επιτρεπτό για όσους έχουν πολιτικά διακυβεύματα στην επιβίωση του ευρώ, η αντιπροσωπεία έπρεπε να αγνοήσει ορισμένα δυσάρεστα δεδομένα.  

Το πιο σημαντικό εξ αυτών είναι ότι η Ελλάδα εξαρτάται υποχρεωτικά από τα κεφάλαια  διάσωσης γιατί οι αγορές δεν την κρίνουν αρκετά αξιόπιστη ώστε να την δανείσουν με επιτόκια που να δύναται να καταβάλλει. Οι αγορές έχουν προφανώς υψηλότερα στάνταρ από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το ΔΝΤ και την ΕΚΤ και κανένα πολιτικό λόγο για να δείξουν ανοχή... «Δεν περιμένουμε επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές σύντομα», δήλωσε ο Πόουλ Τόμσεν, επικεφαλής της αποστολής του ΔΝΤ στην Ελλάδα. Η εναλλακτική λύση είναι αλλεπάλληλα εγχειρήματα διάσωσης ή αναδιάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους οποιουδήποτε τύπου, με περιορισμό του αρχικού κεφαλαίου ή επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής, όπως συνήθως αποκαλούμε κατ’ ευφημισμόν τη στάση πληρωμών.  

Δεν είναι να απορεί κανείς λοιπόν που η αντιπροσωπεία των επιτηρητών  αποφάσισε να υποβαθμίσει ορισμένα προβληματικά στοιχεία. Η ελληνική τοπική και νομαρχιακή αυτοδιοίκηση συνεχίζει να ξοδεύει χρήματα που δεν έχει. Η φοροδιαφυγή των εχόντων υψηλά εισοδήματα συνεχίζεται, η συγκέντρωση των δημοσίων εσόδων υστερεί και οι αρχές δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τις απειλές για διαρροή φορολογικών εσόδων. Οι εφοπλιστές, που αποτελούν την πλουσιότερη τάξη Ελλήνων, ετοιμάζονται να … αντέξουν  την εξορία της Κυανής Ακτής αν η κυβέρνηση επιχειρήσει να τους υποχρεώσει να αρχίσουν  να πληρώνουν φόρους, ή… ακόμη και το λιγότερο ευχάριστο κλίμα του Λονδίνου.

Όχι ότι τα προβλήματα του κράτους δεν έπληξαν και τους πλούσιους… Όπως αναφέρει το PropertyWire.Com, η τιμή μιας πολυτελούς κατοικίας 4,800 τ.μ. στο προάστιο της Εκάλης μειώθηκε κατά το ήμισυ, σε 2 εκατ. ευρώ, κάμψη που οφείλεται ως ένα βαθμό στην προτεινόμενη αύξηση της φορολογίας ακινήτων

Και μετά υπάρχει το πρόβλημα των τραπεζών. Η κεφαλαιακή βάση των ελληνικών τραπεζών βαίνει συρρικνούμενη, τα επισφαλή δάνεια αυξάνονται και οι δύο αυτές τάσεις θα επιδεινωθούν με την ύφεση της οικονομίας κατά 4% φέτος. Και αν η καλοκαιρινή τουριστική περίοδος είναι τόσο φτωχή όσο πολλοί περιμένουν – ασφαλώς οι συγκρούσεις στους δρόμους της Αθήνας και τα τρομοκρατικά χτυπήματα οδηγούν πολλούς από τον ευρωπαϊκό Βορρά  που αναζητούν ήλιο και θάλασσα να αλλάξουν τόπο διακοπών και να καταφύγουν στην Ισπανία ή την Τουρκία – η πρόβλεψη για ύφεση 4% ίσως αποδειχτεί αισιόδοξη: ο τουρισμός αντιπροσωπεύει το 15% του ελληνικού ΑΕΠ. Τέλος, είναι ανώφελο να περιμένουμε ότι η οικονομική ανάκαμψη του συνόλου της Ευρωζώνης, χάρη στην ανάκαμψη των γερμανικών εξαγωγών, θα ωφελήσει την Ελλάδα, αφού η χώρα δεν παράγει και πολλά προϊόντα για να δελεάσει τους Γερμανούς.

Σε περίπτωση που ο Γερμανός φορολογούμενος αρνηθεί να χρηματοδοτήσει την ελληνική  διάσωση, η στάση πληρωμών της Αθήνας θα καταστεί αναπόφευκτη. Κι ο Γερμανός φορολογούμενος δεν αποκλείεται να αρνηθεί, αν έχουμε φαινόμενα ανάδυσης  ‘σκελετών’, όπως τα αποκαλούν οι Φεντερίκο Στουρτσενέγκερ, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μπουένος Άιρες και Τζερομίν Τσετελμέγιερ, Διευθυντής Πολιτικών Μελετών στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Αναδιάρθρωσης και Ανάπτυξης. Στη μελέτη τους «Στάσεις Πληρωμών και Διδάγματα από μια Δεκαετία Κρίσεων», οι συγγραφείς σημειώνουν ότι τέτοιοι ‘σκελετοί’ – χρέη  που μπορεί να μην είναι καταγεγραμμένα στους ισολογισμούς της κυβέρνησης, όπως οι συνταξιοδοτικές υποχρεώσεις ή οι εγγυήσεις προς συγκεκριμένα ιδρύματα – «τείνουν να  εμφανίζονται σε συγκυρίες κρίσης».

Παρά ταύτα, υπάρχουν ακόμη λόγοι αισιοδοξίας. Όπως οι κ.κ. Στουρτσενέγκερ και  Τσετελμέγιερ σημειώνουν, «οι κρίσεις λειτουργούν πάντα σαν καταλύτης για μεταρρύθμιση». Αν αυτό ισχύσει και για την Ελλάδα, ίσως η κυβέρνηση  να μην αφήσει αυτή την κρίση να χαθεί και να βάλει τα ελληνικά δημοσιονομικά σε τάξη.

Αλλά το μέγεθος  του εγχειρήματος προκαλεί φόβο και δέος. Προσδοκάται η λιτότητα να αφορά περικοπές της τάξης του 12% του ΑΕΠ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις θέσεις εργασίας. Και παρά ταύτα θα αφήσει την Ελλάδα με ένα χρέος κινούμενο σε επίπεδα μη βιώσιμα και επιβαρημένη με υπέρογκο κόστος για την εξυπηρέτησή του.

Για καλή της τύχη, η Ελλάδα στη διαπραγμάτευσή της με τους … διασώστες της έχει στην πραγματικότητα το πάνω χέρι. Το κόστος της στάσης πληρωμών είναι σχετικά τετριμμένο  για την Αθήνα, τουλάχιστον σε σύγκριση με το κόστος για τους πιστωτές, ως επί το πλείστον ευρωπαϊκές τράπεζες, οι οποίες θέλουν πάση θυσία να αποφύγουν τις μεγάλες διαγραφές. Το δε πολιτικό κόστος της ενδεχόμενης αδυναμίας της Ευρώπης να αποφύγει μια στάση πληρωμών ενός από τα μικρότερα μέλη της είναι δυσβάστακτο για τη γραφειοκρατία των Βρυξελλών. Για να μην αναφερθούμε και στις επιπτώσεις στη δυνατότητα των άλλων κρατών του μεσογειακού Νότου να αντλούν κεφάλαια από τις διεθνείς αγορές

Κι από την άλλη πλευρά, μετά την ουγγρική εξέγερση απέναντι στο ΔΝΤ και την ΕΕ, πρέπει κάλλιστα να σκεφτόμαστε το ενδεχόμενο του ότι η ελληνική κυβέρνηση μπορεί κάλλιστα, αν αυτό καταστεί αναγκαίο, να υποκύψει στην εσωτερική λαϊκή δυσαρέσκεια και να υπαναχωρήσει από τις υποσχέσεις της για λιτότητα, μεταβιβάζοντας το κόστος της μέχρι σήμερα σπατάλης της στους Γερμανούς ή τους άλλους φορολογούμενους της Ευρωζώνης, ή ενδεχομένως και στους πιστωτές. Από τη στιγμή που το 95% των ελληνικών χρεογράφων έχει εκδοθεί στην Ελλάδα, τα περιθώρια αντίδρασης των δυσαρεστημένων πιστωτών από τα ‘κουρέματα’ των χρεογράφων τους στα οποία θα υποχρεωθούν, θα είναι πολύ περιορισμένα.  

Και μην νομίζετε ότι οι Έλληνες πολιτικοί δεν έχουν συναίσθηση της ισχυρής θέσης τους έναντι των συναδέλφων τους της Ευρωζώνης και των πιστωτών. Θα είναι λογικό κάποια στιγμή να αποφασίσουν ότι η δυσαρέσκεια των φορολογουμένων της Ευρωζώνης ή των πιστωτών είναι μικρότερα κακά από την οργή των Ελλήνων ψηφοφόρων.

πηγή