Απόψεις και Ενστάσεις

Του Ρούσσου Βρανά

• Οι τραπεζίτες ζούσαν πάντα στον δικό τους ξεχωριστό κόσµο. Κι είναι αυτός ένας κόσµος στον οποίο κανένα τραπεζικό µεγαλοστέλεχος δεν θεωρεί επαρκή µια ετήσια αµοιβή µισού εκατοµµυρίου. Συνέβαινε χθες, στις µέρες της µεγάλης οικονοµικής άνθησης. Και συµβαίνει και σήµερα, στις µέρες της µεγάλης οικονοµικής ύφεσης.
• Σε έναν άλλο εντελώς διαφορετικό κόσµο, ζουν οι µικρές και µεσαίες επιχειρήσεις. Είναι στριµωγµένες µε την πλάτη στον τοίχο, επειδή οι τράπεζες δεν τους δίνουν πίστωση για να κινηθούν. Πρόκειται για εκατοµµύρια µικρά δράµατα που παίζονται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Στον ξεχωριστό κόσµο των τραπεζιτών, των πολιτικών και των µανδαρίνων, οι ατοµικές τραγωδίες είναι ασήµαντες. Δεν είναι παρά νούµερα στις στατιστικές. Αν βαρέσει κανόνι ένας µικροµεσαίος, ακόµη κι ένα όνοµα καλό, γράφει η ιρλανδική «Ιντιπέντεντ», οι τραπεζίτες, οι πολιτικοί και οι µανδαρίνοι έχουν πάντα πρόχειρη την εξήγηση: ήταν καβαληµένο καλάµι ή ήταν κατεργάρης. «Η οικονοµία έχει συρρικνωθεί κατά 20%», έλεγε τις προάλλες ο Πατ Φάρελ της Ιρλανδικής Ενωσης Τραπεζών. «Αρα η οικονοµία δεν µπορεί να στηρίξει σήµερα τις µικροµεσαίες επιχειρήσεις όπως τις στήριζε όταν βρισκόταν στην ακµή της. Δεν είναι παράξενο που το 35% από αυτές δεν τα βγάζουν πέρα µε τα δάνειά τους.Οµως δεν µπορούµε να δίνουµε χρήµατα σε επιχειρήσεις που δεν µπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους». Να γιατί οι µικροµεσαίες επιχειρήσεις φυτοζωούν: οι τραπεζίτες αρνούνται να δώσουν χρήµατα σε εκείνες ακριβώς που τα χρειάζονται περισσότερο για να επιβιώσουν. Και να γιατί οι εθνικές οικονοµίες πλατσουρίζουν στα νερά της στασιµότητας: οι µικροµεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν τη ραχοκοκαλιά τους (στην Ελλάδα το 95% των επιχειρήσεων είναι µικροµεσαίες).

• Λόγια, λόγια...Ο ιδιωτικός τοµέας θα σώσει την οικονοµία, λένε, την ίδια ώρα που «καίνε» εκατοµµύρια θέσεις εργασίας στον δηµόσιο τοµέα. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ελπίζουν πως από όσες θέσεις καταστρέφονται στον δηµόσιο τοµέα, ο ιδιωτικός τοµέας θα δηµιουργήσει τις διπλάσιες. Οµως πώς; Ερευνα της Οµοσπονδίας ΜΜΕ της Σκωτίας δείχνει πως το ένα τρίτο των µικροµεσαίων επιχειρηµατιών δυσκολεύονται τόσο πολύ να δανειστούν από τις τράπεζες που καταφεύγουν στις προσωπικές πιστωτικές τους κάρτες. Ακόµη και τράπεζες που διασώθηκαν από τη χρεοκοπία χάρη στο κράτος κάθονται πάνω στα λεφτά των φορολογουµένων, αρνούµενες να ανοίξουν τα ταµεία τους στο κοινό. Κανείς δεν µπορεί να ελπίζει από αυτές τη σωτηρία του. Ούτε ο ιδιωτικός τοµέας. Η τάση για συγχωνεύσεις και συγκέντρωση του τραπεζικού κεφαλαίου σε ολοένα και λιγότερα χέρια θα επιδεινώσει την κατάσταση.
• Στο περιοδικό «Νιούσγουικ», ο Μάικλ Χιρς εκτιµούσε τις προάλλες ότι αυτή η τάση θα συνεχιστεί και θα αναδείξει νέους τραπεζικούς κολοσσούς. Τι θα τους εµποδίσει άραγε να συνεχίσουν στον δρόµο που χάραξαν οι προηγούµενοι οι οποίοι προκάλεσαν την κρίση; Δηµόσια και ιδιωτική, η οικονοµία έχει απαχθεί. Βρίσκεται κλειδωµένη στα σεντούκια των τραπεζιτών. Και δεν τα ανοίγουν παρά µονάχα όταν έχουν σιγουρέψει στο εκατό τοις εκατό το δικό τους κέρδος.